Portal Orzeczeń Sądu Rejonowego Poznań-Stare Miasto w Poznaniu

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 20 maja 2019 roku

Sąd Rejonowy Poznań - Stare Miasto w P. Wydział I Cywilny

w składzie:

Przewodniczący: Asesor sądowy P. M.

Protokolant: prot. sąd. A. K. (1)

po rozpoznaniu w dniu 13 maja 2019 roku w Poznaniu

na rozprawie

sprawy z powództwa Zarządu (...) sp. z o.o. z siedzibą P.

przeciwko B. K. i A. K. (2)

o zapłatę

oddala powództwo.

Asesor sądowy P. M.

UZASADNIENIE

W pozwie wniesionym w dniu 2 listopada 2017 roku Zarząd (...) sp. z o.o. z siedzibą w P., reprezentowany przez pełnomocnika, wniósł o orzeczenie nakazem zapłaty w postępowaniu upominawczym, że pozwani B. K. i A. K. (2) mają zapłacić na rzecz powoda kwotę 2.727,27 zł tytułem odszkodowania za zajmowanie bez tytułu prawnego lokalu mieszkalnego numer (...) przy ul. (...) w P. oraz opłat za świadczenia za okres od dnia 1 marca 2013 r. do dnia 21 sierpnia 2015 r. wraz z ustawowymi odsetkami od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty oraz kwotę 1.256,76 zł tytułem skapitalizowanych odsetek, liczonych za okres od dnia 11 marca 2013 r. do dnia 30 kwietnia 2017 r. wraz z ustawowymi odsetkami od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty. Ponadto powód wniósł o zasądzenie od pozwanych na jego rzecz kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

W uzasadnieniu powód podniósł, że pozwani B. K. i A. K. (2) zajmowali bez tytułu prawnego lokal mieszkalny nr (...) położony w P. przy ul. (...). Wskazał, że aktualnie pozwani z uwagi na orzeczoną względem nich eksmisję z przedmiotowego lokalu, zajmują lokal socjalny przy ul. (...) w P.. Zaległość pozwanych z tytułu zapłaty odszkodowania za zajmowanie przedmiotowego lokalu bez tytułu prawnego w okresie od 1 marca 2013 r. do 21 sierpnia 2015 r. wynosi 3.984,03 zł.

Powód wzywał pozwanych do zapłaty zaległości, okazało się to jednak bezskuteczne. Legitymację czynną do dochodzenia roszczenia w niniejszej sprawie powód uzasadnił treścią uchwały nr (...) Rady Miasta P. z dnia 21 maja 2013 r., na podstawie której z dniem 30 września 2013 r. samorządowy zakład budżetowy Miasta P. – Zarząd (...) Zasobów Lokalowych, przekształcił się w spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością pod nazwą Zarząd (...) sp. z o.o.

W piśmie z dnia 20 marca 2019 r. pełnomocnik powoda w odpowiedzi na wezwanie Sądu wskazał, że powód domaga się zasądzenia od pozwanych należności z tytułu odszkodowania za zajmowanie lokalu mieszkalnego bez tytułu prawnego in solidum.

Zarządzeniem z dnia 21 marca 2019 r. Referendarz sądowy stwierdził brak podstaw do wydania nakazu zapłaty w postępowaniu upominawczym.

Pozwani na rozprawie w dniu 13 maja 2019 r. wnieśli o rozłożenie należności na raty, oświadczając, że byliby w stanie spłacać kwotę 400 zł miesięcznie.

Sąd Rejonowy ustalił następujący stan faktyczny:

Miasto P. jest właścicielem lokalu mieszkalnego nr (...) położonego w P. przy ul. (...). Dla nieruchomości stanowiącej działkę numer (...) położoną w obrębie ewidencyjnym W. miasta P. przy ul. (...) Sąd Rejonowy Poznań – Stare Miasto w P. V Wydział Ksiąg Wieczystych prowadzi księgę wieczystą numer (...).

okoliczność bezsporna, a nadto dowód:

-

KW nr (...) (k. 58-62)

Uchwałą Rady Miasta P. Nr XVIII/195/III/99 z dnia 29 lipca 1999 r. został powołany zakład budżetowy Miasta P. - Zarząd (...) Zasobów Lokalowych ( (...)). Przedmiotem działania Zakładu było gospodarowanie komunalnym zasobem lokalowym, w skład którego wchodził m.in. mieszkaniowy zasób gminy. Gospodarowanie komunalnym zasobem lokalowym polegało na wykonywaniu funkcji właścicielskich, w szczególności na wynajmowaniu lokali. Na podstawie uchwały nr (...) z dnia 21 maja 2013 r. Rada Miasta P. zdecydowała o przekształceniu (...) w spółkę prawa handlowego. W konsekwencji powołano Zarząd (...) spółkę z o.o. W § 1 ust. 2 tej uchwały wskazano, że spółka wstąpi we wszystkie prawa i obowiązki związane z działalnością Zakładu. Natomiast stosownie do ust. 3, spółka przejmie należności i zobowiązania likwidowanego Zakładu.

okoliczności bezsporne

Pozwana B. K. zawarła w dniu 8 maja 1996 r. z Miastem P. umowę najmu lokalu numer (...) położonego przy ul. (...) w P.. Lokal ten miał powierzchnię 47,09 m ², w tym powierzchnię mieszkalną (...) m ². Zgodnie z § 3 umowy osobami uprawnionymi do wspólnego zamieszkania z najemcą byli mąż najemcy P. K. (1) oraz jej dzieci N. K., P. K. (2) i A. K. (2). Umowa najmu zawarta została na czas nieoznaczony.

Strony uzgodniły w umowie, że pozwana będzie płaciła czynsz w wysokości ustalonej na postawie uchwały Rady Miejskiej P. nr X/60/II/94 z dnia 6 grudnia 1994 r. w sprawie określania stawek czynszu regulowanego za najem lokali mieszkalnych oraz czynszu za wynajmowanie lokali socjalnych. Najemca oprócz czynszu był zobowiązany do uiszczenia opłat za energię elektryczną, energię cieplną, gaz, wodę oraz inne świadczenia, w szczególności za odbiór nieczystości stałych i płynnych, windę i antenę zbiorczą. Zgodnie z postanowieniami umowy, sposób wyliczenia czynszu, opłat i świadczeń za najem określony został w załączniku nr 2 do umowy.

dowód:

-

umowa najmu z dnia 8 maja 1996 r. (k. 24-26)

Pismem z dnia 27 stycznia 2009 r. Miasto P. wezwało B. K. do zapłaty zaległego czynszu i innych opłat wynikających z tytułu najmu lokalu mieszkalnego numer (...) położonego w P. przy ul. (...) w łącznej kwocie 12.022,43 zł, uprzedzając jednocześnie o zamiarze wypowiedzenia stosunku najmu w związku z zaleganiem z zapłatą czynszu i innych opłat. W związku z niepłaceniem czynszu Miasto P. działające przez zakład budżetowy (...), pismem z dnia 23 września 2009 r. wypowiedziało B. K. umowę najmu ww. lokalu mieszkalnego, ze skutkiem na dzień 30 listopada 2009 r. Jednocześnie B. K. została wezwana do wydania przedmiotowego lokalu oraz do zapłaty zaległych należności, które jak wskazano w wezwaniu, na dzień 31 sierpnia 2009 r. wynosiły 14.216,07 zł należności głównej i 2.716,71 zł odsetek.

dowód:

-

upomnienie z dnia 27 stycznia 2009 r. (k. 21)

-

wypowiedzenie umowy najmu wraz z dowodem doręczenia (k. 19-20)

Wyrokiem z dnia 8 lutego 2013 r. Sąd Rejonowy Poznań - Stare Miasto w P. orzekł eksmisję B. K., A. K. (2), małoletniego W. T., małoletniego Ł. T. i małoletniego M. T. z lokalu numer (...) położonego w P. przy ul. (...), przyznając im uprawnienie do otrzymania lokalu socjalnego.

okoliczności bezsporne, a nadto:

-

wyrok z dnia 8 lutego 2013 r. (k. 17)

Z tytułu zajmowania lokalu bez tytułu prawnego zakład budżetowy Miasta P. (...), a następnie (...) sp. z o.o. naliczały B. K. co miesiąc kwoty odszkodowania w wysokości 230,74 zł za marzec 2013 r., a następnie 215,89 zł miesięcznie w okresie od kwietnia 2013 r. do lipca 2015 r. oraz 146,28 zł za sierpień 2015 r. Pozwana była także obciążana co miesiąc opłatami eksploatacyjnymi, które uiszczane były na rzecz dostawców mediów - opłaty za ogrzewanie, z tytułu opłat za ciepłą wodę, za zimną wodę, za ścieki oraz za wywóz śmieci.

Powód wyliczył kwotę odszkodowania jako iloczyn powierzchni użytkowej lokalu i stawki, która wynikała z karty punktowej lokalu, stanowiącej załącznik do zarządzenia nr (...) Prezydenta Miasta P. z dnia 11 lipca 2008 r. w sprawie określenia wysokości stawek czynszu za najem lokali mieszkalnych i socjalnych, a następnie z załącznika do Zarządzenia nr (...) Prezydenta Miasta P. z dnia 18 lipca 2014 r. w sprawie określenia wysokości stawek czynszu za najem lokali. Maksymalna stawka, która została określona na podstawie karty punktowej dla 1 m ² powierzchni użytkowej lokalu mieszkalnego numer (...) przy ul. (...) w P. wynosiła 4,90 zł. Z uwagi na to, iż powierzchnia ww. lokalu wynosiła 44,06 m ², to mnożąc stawkę określoną na podstawie karty punktowej, pozwani w okresie od 1 marca 2013 r. do 21 sierpnia 2015 r., powinni uiszczać miesięcznie tytułem odszkodowania za zajmowanie lokalu mieszkalnego bez tytułu prawnego kwotę 215,89 zł.

dowód:

-

karta punktowa lokalu (k. 29)

B. K. w okresie od 1 marca 2013 r. do 21 sierpnia 2015 r., nieregularnie uiszczała na rzecz powoda kwotę odszkodowania za zajmowanie lokalu mieszkalnego bez tytułu prawnego z uwagi brak środków finansowych z powodu braku stałego zatrudnienia.

dowód:

-

zeznania pozwanej B. K. (k. 87)

W pismach z dnia 15 maja 2017 roku (...) sp. z o.o. wezwała B. K. i A. K. (2) do uiszczenia w terminie 7 dni od daty doręczenia wezwania kwoty zadłużenia w wysokości 3.984,03 zł (w tym odsetki w wysokości 1.256,76 zł) za okres od 1 marca 2013 r. do 21 sierpnia 2015 r. z tytułu bezumownego korzystania z lokalu mieszkalnego nr (...) położonego w P. przy ul. (...).

okoliczności bezsporne, a nadto dowód:

-

wezwania do zapłaty z dowodem doręczenia (k. 12-13)

W piśmie z dnia 30 maja 2017 r. (...) Sp. z o.o. Oddział w P. wskazał, że zadłużenie pozwanych na rzecz (...) Sp. z o.o. z tytułu bezumownego korzystania z lokalu mieszkalnego nr (...) położonego w P. przy ul. (...) za okres od 1 marca 2013 r. do 21 sierpnia 2015 r. wynosi 3.984,03 zł, w tym z tytułu odszkodowania – 2.727,27 zł i z tytułu odsetek 1.256,76 zł.

dowód:

-

pismo z 30 maja 2017 r. wraz z zestawieniem należności i wpłat - k. 10-11

B. K. osiąga dochód w wysokości około 2.000 zł netto miesięcznie, jest zatrudniona na ¾ etatu na podstawie umowy o pracę na czas określony jednego roku. A. K. (2) prowadzi własną działalność gospodarczą w zakresie kosmetyki samochodowej, którą niedawno otworzył. Wcześniej w ramach prowadzonej przez siebie działalności zajmował się montażem stanowisk na targach międzynarodowych, osiągając z tego tytułu dochód w wysokości ok. 6-7 tysięcy zł miesięcznie.

dowód:

-

zeznania pozwanej B. K. (k. 87)

-

zeznania pozwanego A. K. (2) (k. 87-88)

Sąd ustalił powyższy stan faktyczny na podstawie dowodów z dokumentów zgromadzonych w aktach sprawy oraz zeznań pozwanych.

Dowodom z dokumentów Sąd dał wiarę w całości, gdyż nie były kwestionowane przez żadną ze stron, a i Sąd nie znalazł podstaw do ich kwestionowania z urzędu. Nadmienić należy jednak, że dokumenty sporządzone przez powoda dotyczące wysokości zadłużenia są dokumentami prywatnymi w rozumieniu art. 245 k.p.c., a zatem stanowią dowód jedynie tego, że osoby, które podpisały te dokumenty w imieniu powoda, złożyły oświadczenie o tej treści.

Zeznaniom pozwanych Sąd dał wiarę w całości, gdyż były one spójne i logiczne, a nadto znajdowały potwierdzenie w treści dowodów z dokumentów.

Sąd Rejonowy zważył, co następuje:

Powództwo w stosunku do pozwanych B. K. i A. K. (2) okazało się niezasadne.

Powód dochodził od pozwanych B. K. i A. K. (2) należności tytułem odszkodowania za zajmowanie przez nich bez tytułu prawnego lokalu mieszkalnego nr (...) płożonego w P. przy ul. (...) za okres od 1 marca 2013 r. do 21 sierpnia 2015 r. Żądanie pozwu dotyczyło zasądzenia należności od pozwanych in solidum.

Podstawę prawną żądania powoda stanowił art. 18 ustawy z dnia 21 czerwca 2001 r. o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i o zmianie kodeksu cywilnego (t.j. 2014 r., poz. 150). Zgodnie art. 18 ust. 1 tej ustawy, osoby zajmujące lokal bez tytułu prawnego są obowiązane do dnia opróżnienia lokalu co miesiąc uiszczać odszkodowanie. Z zastrzeżeniem ust. 3, odszkodowanie, o którym mowa w ust. 1, odpowiada wysokości czynszu, jaki właściciel mógłby otrzymać z tytułu najmu lokalu. Jeżeli odszkodowanie nie pokrywa poniesionych strat, właściciel może żądać od osoby, o której mowa w ust. 1, odszkodowania uzupełniającego (ust. 2). Osoby uprawnione do lokalu zamiennego albo socjalnego, jeżeli sąd orzekł o wstrzymaniu wykonania opróżnienia lokalu do czasu dostarczenia im takiego lokalu, opłacają odszkodowanie w wysokości czynszu albo innych opłat za używanie lokalu, jakie byłyby obowiązane opłacać, gdyby stosunek prawny nie wygasł (ust. 3). Odpowiedzialność odszkodowawcza osób zajmujących lokal bez tytułu prawnego, przewidziana w art. 18 ust. 1 ustawy z dnia 21 czerwca 2001 r. o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i o zmianie Kodeksu cywilnego, ma charakter odpowiedzialności in solidum (tak np: Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 21 października 2015 r., III CZP 70/15, OSNC 2016, nr 10, poz. 118), do której to odpowiedzialności stosuje się odpowiednio przepisy o solidarności.

Z treści cytowanego powyżej przepisu art. 18 ustawy o ochronie praw lokatorów wynika, że odszkodowanie za zajmowanie lokalu bez tytułu prawnego przysługuje właścicielowi. W niniejszej sprawie okolicznością bezsporną było to, że właścicielem spornego lokalu w okresie objętym pozwem było Miasto P.. Okoliczność ta wynika z treści księgi wieczystej dotyczącej nieruchomości, w której położony jest przedmiotowy lokal.

Podkreślenia wymaga jednak, że z powództwem w niniejszej sprawie wystąpił nie właściciel - Miasto P., lecz Zarząd (...) sp. z o.o. z siedzibą w P.. Należało zatem rozważyć, czy podmiot ten posiada legitymację czynną do dochodzenia roszczenia objętego żądaniem pozwu.

Legitymacja procesowa jest instytucją prawa materialnego. Sąd bierze ją pod uwagę z urzędu na każdym etapie postępowania. Legitymacja ta, to uprawnienie określonego podmiotu do występowania z roszczeniem przeciwko innemu podmiotowi, które znajduje oparcie bądź w określonym stosunku materialnoprawnym łączącym owe strony, bądź w ustawie. Tylko więc przepis prawa materialnego, stanowiącego podstawę interesu prawnego, stwarza dla określonego podmiotu legitymację procesową strony (por. uzasadnienie wyroku Sądu Najwyższego z dnia 13 stycznia 2010 r., II CSK 323/09, LEX nr 602680).

Zanim Sąd przystąpi do merytorycznej oceny zgłoszonego roszczenia procesowego musi z urzędu zbadać kwestię posiadania przez obie strony legitymacji procesowej. Inaczej mówiąc, w każdym procesie zadaniem sądu jest rozstrzygnięcie czy strona procesu, jest jednocześnie stroną spornego stosunku prawnego. Stwierdzenie zaś braku tej zależności jest stwierdzeniem braku legitymacji procesowej stron, co uzasadnia oddalenie powództwa. Strona dochodząca określonego roszczenia procesowego, winna zanim w ogóle przystąpi do wykazywania zasadności zgłoszonego roszczenia udowodnić swą szczególną legitymację, która warunkuje jego dochodzenie (tak: Sąd Apelacyjny w Katowicach w postanowieniu z dnia 16 stycznia 2013 r., V ACz 1089/12, portal orzeczeń sądów powszechnych - (...)

Powód w pozwie wskazywał, że jego legitymacja procesowa czynna wynika z uchwały nr (...) Rady Miasta P. z dnia 21 maja 2013 r., na podstawie której z dniem 30 września 2013 r. samorządowy zakład budżetowy Miasta P. – Zarząd (...) Zasobów Lokalowych, przekształcił się w spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością pod nazwą Zarząd (...) sp. z o.o.

W tym miejscu należy wskazać, że działalność Zarządu (...) Zasobów Lokalowych jako zakładu budżetowego określała uchwała nr XVIII/195/III/99 Rady Miasta P. z dnia 29 lipca 1999 r. w sprawie utworzenia zakładu budżetowego pod nazwą Zarząd (...) Zasobów Lokalowych oraz reorganizacji Urzędu Miasta P.. Z § 4 ww. uchwały wynikało, że przedmiotem działalności Zakładu było gospodarowanie komunalnym zasobem lokalowym, który stanowiły: mieszkaniowy zasób gminy oraz lokale o innym przeznaczeniu będące własnością albo współwłasnością gminy (ust. 1). Gospodarowanie komunalnym zasobem lokalowym polegało na wykonywaniu funkcji właścicielskich, a w szczególności na wynajmowaniu lokali oraz zawieraniu innych umów cywilno-prawnych dotyczących korzystania z budynków, budowli i lokali (ust. 2 d). W uzasadnieniu uchwały wskazano, że Zakład ten miał realizować w imieniu Miasta P. funkcje właścicielskie w stosunku do zasobów lokalowych, w zakresie gospodarowania lokalami mieszkalnymi i pozostałymi, dbałości o stan techniczny i prawidłową eksploatację budynków, budowli, lokali i związanej z nimi infrastruktury, reprezentowanie Miasta we wspólnotach mieszkaniowych oraz opracowywanie założeń polityki czynszowej. Koncepcja zakładu budżetowego umożliwiała przede wszystkim skupienie w jednej jednostce organizacyjnej wszystkich zagadnień związanych z gospodarowaniem komunalnym zasobem lokalowym oraz pełniejszą kontrolę wykorzystywania środków publicznych.

Skoro Zakład ten miał realizować w imieniu Miasta P. funkcje właścicielskie, to niewątpliwie w zakres jego działalności jako zakładu budżetowego wchodziło naliczanie, pobieranie i dochodzenie odszkodowań wobec osób zajmujących lokale komunalne bez tytułu prawnego.

Zarząd (...) Zasobów Lokalowych był samorządowym zakładem budżetowym Miasta P. do dnia 30 września 2013 r. Na mocy uchwały nr (...) Rady Miasta P. z dnia 21 maja 2013 r., z dniem 30 września 2013 r. zlikwidowany został samorządowy zakład budżetowy działający pod nazwą Zarząd (...) Zasobów Lokalowych, w celu jego przekształcenia w spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością. W § 1 ust. 2 tej uchwały wskazano, że spółka wstąpi we wszystkie prawa i obowiązki związane z działalnością Zakładu. Natomiast stosownie do ust. 3, spółka przejmie należności i zobowiązania likwidowanego Zakładu.

Zgodnie z art. 22 ust. 1 ustawy z dnia 20 grudnia 1996 r. o gospodarce komunalnej (t.j. Dz. U. 2011, nr 45, poz. 236) organ stanowiący jednostki samorządu terytorialnego może, w drodze uchwały, zdecydować o likwidacji samorządowego zakładu budżetowego w celu zawiązania spółki akcyjnej albo spółki z ograniczoną odpowiedzialnością przez wniesienie na pokrycie kapitału spółki wkładu w postaci mienia samorządowego zakładu budżetowego pozostałego po jego likwidacji. Zgodnie z ustępem 2 tego artykułu, mienie pozostałe po likwidacji samorządowego zakładu budżetowego może być także wniesione do zawiązanej przez jednostkę samorządu terytorialnego spółki komandytowej lub komandytowo-akcyjnej, o których mowa w art. 14 ust. 1 ustawy z dnia 19 grudnia 2008 r. o partnerstwie publiczno-prywatnym. Zgodnie natomiast z ustępem 3 czynności związane z likwidacją samorządowego zakładu budżetowego w celu, o którym mowa w ust. 1, wykonuje organ wykonawczy jednostki samorządu terytorialnego.

Zgodnie z art. 23 ust. 1 ustawy o gospodarce komunalnej, składniki mienia samorządowego zakładu budżetowego przekształconego w spółkę stają się majątkiem spółki. Zgodnie natomiast z art. 23 ust. 3 ustawy o gospodarce komunalnej spółka powstała w wyniku przekształcenia wstępuje we wszystkie prawa i obowiązki związane z działalnością samorządowego zakładu budżetowego.

W doktrynie wskazuje się, że przepis art. 23 ust. 3 ustawy o gospodarce komunalnej normuje zasadę sukcesji uniwersalnej w zakresie praw i obowiązków związanych z prowadzoną działalnością samorządowego zakładu budżetowego (...). W tym zakresie ex lege powstała spółka wstępuje we wszystkie prawa i obowiązki samorządowego zakładu budżetowego związane z prowadzoną przez nie działalnością (...). Nowo powołana spółka wstępuje we wszystkie stosunki cywilnoprawne, w jakich uczestniczył samorządowy zakład budżetowy. Nie ma w tym przypadku konieczności wykonywania czynności wskazanych w art. 519 k.c., bowiem przejęcie następuje tu z mocy prawa. Nie ma zatem konieczności dokonywania dodatkowych czynności. Natomiast w kwestiach majątkowych nie dochodzi do przekształceń ex lege, w tym zakresie nie jest też przewidziana sukcesja generalna ex lege. Do przeniesienia majątku zlikwidowanego samorządowego zakładu budżetowego konieczne jest dokonanie kolejnej czynności prawnej (wniesienia majątku). Ponadto, po dokonanej likwidacji władze gminy nie mają ustawowego obowiązku wniesienia całego majątku likwidowanego samorządowego zakładu budżetowego. Może więc wnieść jedynie niektóre składniki majątku (tak: Jan Zięty, Komentarz do art. 23 ustawy o gospodarce komunalnej, wyd. C.H. Beck 2011 r., Legalis el.).

Nadto, zgodnie z art. 12 ust. 1 i 3 ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych (t.j. Dz. U. z 2013 r., poz. 885) likwidując jednostkę budżetową, organ gminy, określa przeznaczenie mienia znajdującego się w zarządzie tej jednostki.

Podkreślić należy, że regulacja zamieszczona w art. 22 i 23 ustawy o gospodarce komunalnej nie jest ani typowym przekształceniem jednego podmiotu w drugi, ani nie jest typowym przykładem sukcesji uniwersalnej. Zaliczyć ją należy do grupy szczególnych przypadków przekształcenia, które, choć konstrukcyjnie z różnych względów przekształceniami nie są, to mają być traktowane jako przekształcenia z woli ustawodawcy. Przekształcenie komunalnego zakładu budżetowego w spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością de facto jest bowiem utworzeniem spółki z ograniczoną odpowiedzialnością „na bazie” mienia istniejącego wcześniej zakładu budżetowego. Podkreślić jednak trzeba, że przy przekształceniu zakładu budżetowego, wymagane jest wniesienie majątku zakładu do spółki tytułem aportu. Wykluczone jest automatyczne przypisanie spółce z ograniczoną odpowiedzialnością prawa do całego mienia likwidowanego komunalnego zakładu budżetowego, w każdym bowiem wypadku należy ustalić, czy konkretny składnik mienia likwidowanego zakładu został wniesiony do tworzonej spółki (por. uzasadnienie uchwały Sądu Najwyższego z dnia 15 grudnia 2017 r., sygn. III CZP 81/17, ww.sn.pl).

Należy podkreślić, że (...) spółka z o.o. może aktualnie wykonywać uprawnienia właścicielskie, a takimi są uprawnienia do dochodzenia odszkodowania za korzystanie z lokalu bez tytułu prawnego oraz należności za media, powstałych zarówno przed jak i po likwidacji (...) zakładu budżetowego, jedynie w stosunku do tych lokali czy nieruchomości, które zostały wniesione do spółki. Skoro bowiem sukcesja uniwersalna dotyczyła jedynie praw i obowiązków, a nie dotyczyła mienia, zaś z art. 12 ust. 1 i 3 ustawy o finansach publicznych wynika, że przeznaczenie mienia będącego dotychczas w zarządzie jednostki budżetowej winno zostać dokładnie określone przez organ gminy, to z powyższego należy wysnuć wniosek, że nie można a priori przyjmować, iż wszystkie nieruchomości i lokale, którymi do tej pory zarządzał (...) jako zakład budżetowy, zostały wniesione do spółki z o.o. (...) mienia, jaki stał się własnością (...) sp. z o.o. winien więc zostać dokładnie określony, albowiem nie nastąpiła tu sukcesja uniwersalna. Określeniu takiemu nie czyni zadość § 3 ww. uchwały nr (...) Rady Miasta P. z dnia 21 maja 2013 r., albowiem dotyczy on składników mienia Zakładu pozostałych po jego likwidacji, nie zaś mienia Miasta P., którym do tej pory Zakład władał w ramach wykonywania swojej działalności.

Z materiału dowodowego zgromadzanego w niniejszej sprawie nie wynika, by w skład przejętego przez powoda od zakładu budżetowego mienia wchodziła nieruchomość położona w P. przy ul. (...). Powodowa spółka nie przedłożyła żadnych dokumentów ani nawet nie podniosła twierdzeń na okoliczność, że nieruchomość ta została wniesiona do niej aportem, a tylko wówczas mogłaby dokonywać w stosunku do niej czynności dochodzenia odszkodowania za bezumowne korzystanie z lokalu.

Przekształcenie zakładu budżetowego w spółkę prawa handlowego nie spowodowało więc, iż spółka ta stała się stroną stosunku najmu lokalu, który to stosunek został nawiązany pomiędzy właścicielem lokalu, którym jest gmina M. P., a pozwaną. Jeżeli bowiem do spółki nie wniesiono konkretnego prawa, np. prawa własności konkretnej nieruchomości, w której jest wynajmowany lokal, to spółki nie można uznać za wynajmującego. Takie stanowisko wyraził także Sąd Najwyższy w uchwale z dnia 15 grudnia 2017 r. wydanej w sprawie o sygn. akt III CZP 81/17 (OSNC 2018 nr 10, poz. 92), w myśl której spółka z ograniczoną odpowiedzialnością, powstała w związku z likwidacją zakładu budżetowego, realizującego zadania gminy w zakresie gospodarowania nieruchomościami stanowiącymi jej własność, nie wstępuje w miejsce gminy w charakterze wynajmującego w stosunki najmu lokali mieszkalnych znajdujących się na nieruchomości, która nie została wniesiona jako wkład do spółki.

W konsekwencji należało uznać, że powód nie posiada legitymacji czynnej do dochodzenia należności za bezumowne korzystanie z lokalu zarówno za okres po powstaniu powodowej spółki, jak i sprzed jej powstania. Odnosząc się w szczególności do roszczeń powstałych przed powstaniem (...) sp. z o.o., czyli przed 30 września 2013 r. wskazać należy, że powstały one w okresie istnienia (...) jako zakładu budżetowego i związane były z jego działalnością. Zgodnie z § 1 ust. 3 uchwały nr (...) Rady Miasta P. z dnia 21 maja 2013 r., spółka przejmie należności i zobowiązania likwidowanego Zakładu. Użycie czasownika w czasie przyszłym „przejmie”, a nie teraźniejszym - „przejmuje” wskazuje na to, że owo przejęcie miało nastąpić już po powstaniu spółki, nie zaś na mocy samej uchwały o jej powstaniu. Powyższe twierdzenie zasadne jest także w świetle art. 12 ust. 6 i 7 ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych (Dz. U. z 2013 r. poz. 885), które stanowią, że likwidując jednostkę budżetową organ gminy może postanowić o utworzeniu jednostki o innej formie organizacyjno - prawnej i jednocześnie może zadecydować o przejęciu należności i zobowiązań likwidowanej jednostki budżetowej przez nowo utworzoną jednostkę. Mając zatem na uwadze treść ww. przepisu oraz treść § 1 ust. 3 ww. uchwały, zdaniem Sądu, powód musiałby wykazać, że należności dochodzone od pozwanych sprzed okresu powstania spółki zostały przez nią przejęte. Sama treść ww. uchwały nie jest bowiem wystarczającą podstawą do takiego twierdzenia, gdyż utworzona spółka z ograniczoną odpowiedzialnością ex lege wykonuje prawa i obowiązki tylko w odniesieniu do tych składników mienia zakładu budżetowego, które zostały do niej wniesione. Powódka jednak tej okoliczności nie wykazała.

Brak jest także podstaw do przyjęcia, że legitymacja czynna powoda do dochodzenia odszkodowania z tytułu bezumownego korzystania z lokalu wynika z umowy dzierżawy. Powód w pozwie wskazał, że przedmiotowy lokal jest własnością Miasta P., które oddało go w dzierżawę (...) sp. z o.o., przedkładając na tę okoliczność umowę dzierżawy (...) wraz z wyciągiem z załącznika oraz aneks do umowy dzierżawy. Należy zauważyć, że uprawnienie do pobierania pożytków z przedmiotu dzierżawy, o którym mowa w art. 693 § 1 k.c., w odniesieniu do pożytków cywilnych oznacza tyle, że dzierżawca jest uprawniony do zawierania umów odpłatnego korzystania z przedmiotu dzierżawy, w szczególności umowy najmu i pobierania pożytków na postawie takiej umowy. Zawarcie umowy dzierżawy w żaden sposób nie modyfikuje jednak dotychczasowych stosunków umownych pomiędzy właścicielem rzeczy a jego dotychczasowym najemcą, a w szczególności nie kreuje po stronie dzierżawcy roszczenia o odszkodowanie za bezumowne korzystanie z lokalu, o którym mowa w art. 18 ustawy z dnia 21 czerwca 2001 r. o ochronie praw lokatorów, które zgodnie z tym przepisem przysługuje właścicielowi lokalu. Jak stwierdził Sąd Najwyższy w uchwale z dnia 15 grudnia 2017 r. wydanej w sprawie III CZP 81/17 (OSNC 2018 nr 10, poz. 92), spółka z ograniczoną odpowiedzialnością powstała w związku z likwidacją zakładu budżetowego, realizującego zadania gminy w zakresie gospodarowania nieruchomościami stanowiącymi jej własność, nie wstępuje w stosunki najmu lokali mieszkalnych w charakterze wynajmującego na podstawie zawartej z gminą umowy dzierżawy nieruchomości stanowiącej własność gminy. Reguły tej nie modyfikuje wynikające z art. 693 § 1 k.c. oraz umowy dzierżawy uprawnienie dzierżawcy do pobierania pożytków z przedmiotu dzierżawy.

Na marginesie wskazać należy, że powód dochodził od pozwanych należności częściowo za okres po orzeczeniu w stosunku do nich eksmisji. W wyroku eksmisyjnym, który uprawomocnił się 10 maja 2013 r. Sąd przyznał pozwanym uprawnienie do otrzymania lokalu socjalnego. Zatem częściowo w okresie objętym pozwem pozwani mieszkali w przedmiotowym lokalu, oczekując na przyznanie im lokalu socjalnego. Sąd rozpoznający niniejszą sprawę podziela w tej kwestii zapatrywanie Sądu Okręgowego w Poznaniu, jakie wyraził on w sprawie II Ca 842/16, rozpoznając apelację od wyroku zasądzającego od pozwanych na rzecz powoda należność z tytułu odszkodowania za korzystanie z lokalu i świadczenia za poprzedni okres. Sąd Okręgowy wskazał w uzasadnieniu tego wyroku, że istotne znaczenie dla rozstrzygnięcia sprawy ma okoliczność, że powód wprawdzie działa w imieniu własnym, lecz w interesie właściciela lokalu - Miasta P., a Miasto P. było w spornym okresie zobligowane na podstawie wyroku eksmisyjnego do dostarczenia pozwanym lokalu socjalnego. Należy bowiem podkreślić, że pozwani jako osoby, którym przyznano prawo do lokalu socjalnego mieli wprawdzie w tym okresie obowiązek uiszczać na rzecz właściciela lokalu odszkodowanie, jednak nie bez znaczenia jest okoliczność, że korzystanie z tego właśnie lokalu ma swoje źródło w niedochowaniu przez właściwą gminę – Miasto P. obowiązku dostarczenia lokalu socjalnego. Korzystanie więc przez pozwanych z lokalu, a co za tym idzie koszty związane z korzystaniem z lokalu, pozostawały w normalnym związku przyczynowym z niewykonaniem obowiązku przez właściciela lokalu, w interesie którego dochodzone jest odszkodowanie. W takiej sytuacji, zdaniem Sądu, za okres od dnia uprawomocnienia się wyroku eksmisyjnego, a więc także za okres objęty niniejszym pozwem, można by dochodzić od pozwanych jedynie należności odpowiadających kosztom korzystania z lokalu socjalnego. Gdyby bowiem Miasto P. wykonało swój obowiązek wynikający z wyroku eksmisyjnego, to w spornym okresie pozwani mieszkaliby w lokalu socjalnym i uiszczaliby należności wyłącznie za zamieszkiwanie w tym lokalu. W tym jednak zakresie powód nie naprowadził żadnych twierdzeń ani wniosków dowodowych. Również z uwagi na powyższe, powództwo za okres po uprawomocnieniu się wyroku eksmisyjnego nie zasługiwało na uwzględnienie.

Odnosząc się natomiast do kwestii wysokości żądania w kontekście jego podstawy faktycznej zauważyć należy, że nawet zatem, gdyby z daleko posuniętej ostrożności, rozważać możliwość zasądzenia na rzecz powoda opłat za media z tytułu bezpodstawnego wzbogacenia – art. 405 k.c. (choć takie żądanie nie zostało przez powoda podniesione, ani nawet nie zostały naprowadzone takie twierdzenia w żadnym z pism procesowych), to i tak żądanie to byłoby niewykazane co do wysokości, albowiem nie jest wiadomym na jakie należności powód zaliczał pozwanym poszczególne wpłaty i czy nie zostały one zaliczone na poczet opłat za media.

Mając na względzie powyższe, Sąd oddalił powództwo, o czym orzekł w sentencji wyroku.

Pozwani B. K. i A. K. (2) wygrali niniejszą sprawę w całości. Pozwani nie mieli pełnomocnika, a zatem nie powstały koszty, które powód jako strona przegrywająca sprawę powinien był zwrócić pozwanym.

Asesor sądowy P. M.