Portal Orzeczeń Sądu Rejonowego Poznań-Stare Miasto w Poznaniu

POSTANOWIENIE

11 maja 2023 r.

Sąd Rejonowy Poznań - Stare Miasto w P. Wydział I Cywilny

w składzie:

Przewodniczący: Asesor sądowy Michał Przybył

po rozpoznaniu 11 maja 2023 r. w P.

na posiedzeniu niejawnym

sprawy z powództwa Z. R., P. R.

przeciwko J. R.

o zapłatę

postanawia:

na podstawie art. 1099 § 1 k.p.c. odrzucić pozew

Asesor sądowy Michał Przybył

ZASADNICZE MOTYWY ROZSTRZYGNIĘCIA:

Małoletnie powódki reprezentowane przez matkę A. R. domagają się zapłaty od pozwanego, albowiem nie dostarczył on wymaganych dokumentów umożliwiających uzyskanie należnego dodatku dyferencyjnego w Niemczech. Zgodnie z rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr (...) z dnia 12 grudnia 2012 r. w sprawie jurysdykcji i uznawania orzeczeń sądowych oraz ich wykonywania w sprawach cywilnych i handlowych (Dz. U. UE. L. z 2012 r. Nr 351, str. 1 z późn. zm., dalej: rozporządzenie) – art. 4 - osoby mające miejsce zamieszkania na terytorium państwa członkowskiego mogą być pozywane, niezależnie od ich obywatelstwa, przed sądy tego państwa członkowskiego.
Osoby mające miejsce zamieszkania na terytorium państwa członkowskiego mogą być pozywane przed sądy innego państwa członkowskiego tylko zgodnie z przepisami ustanowionymi w sekcjach 2-7 rozdziału II ww. rozporządzenia. W ocenie Sądu żądanie powódek ma swoje źródło w odpowiedzialności deliktowej, zatem zastosowanie powinien znaleźć art. 7 pkt 2 rozporządzenia, zgodnie z którym: Osoba, która ma miejsce zamieszkania na terytorium państwa członkowskiego może być pozwana w innym państwie członkowskim w sprawach dotyczących czynu niedozwolonego lub czynu podobnego do czynu niedozwolonego - przed sądy miejsca, w którym nastąpiło lub może nastąpić zdarzenie wywołujące szkodę. Pojęcie miejsca, gdzie nastąpiło lub może nastąpić zdarzenie wywołujące szkodę, koncentruje się na miejscu, w którym szkoda zaistniała, oraz na miejscu, w którym nastąpiło zdarzenie będące przyczyną leżącą u podstaw powstania szkody. W takim przypadku dopuszcza się złożenie powództwa przeciwko pozwanemu zgodnie z wyborem powoda: po pierwsze – przed sądem miejsca, w którym szkoda zaistniała, lub po drugie – przed sądem miejsca, w którym nastąpiło zdarzenie wywołujące szkodę, jeżeli te dwa miejsca nie są identyczne. Powód może złożyć pozew do sądu w pierwszym lub w drugim miejscu, co powoduje, że jurysdykcja krajowa określona w taki sposób ma dla pozwanego charakter bezwzględnie obowiązujący, a dla powoda – fakultatywny. Jednak pojęcie miejsca gdzie nastąpiło lub może nastąpić zdarzenie wywołujące szkodę nie może być interpretowane zbyt szeroko, aby nie obejmowało swym zasięgiem każdego miejsca, gdzie mogą być odczuwalne negatywne następstwa zdarzenia, które już spowodowało szkodę rzeczywiście powstałą w innym miejscu. Ponadto pojęcie to nie obejmuje swym zasięgiem miejsca zamieszkania powoda, gdzie znajduje się jego ośrodek interesów majątkowych, jedynie z tego względu, że poniósł on tam szkodę, tracąc składniki własnego majątku w innym państwie członkowskim. Okoliczność poniesienia przez powoda szkody nie powoduje przyznania jurysdykcji krajowej sądom miejsca zamieszkania powoda, gdy zdarzenie przyczynowe i urzeczywistnienie się szkody znajdują się w innym państwie członkowskim. Jurysdykcja krajowa miejsca zamieszkania powoda będzie uzasadniona w sytuacji, gdy miejsce to rzeczywiście jest miejscem zdarzenia przyczynowego lub urzeczywistnienia się szkody. Miejscem szkody w niniejszej sprawie pozostaje miejsce położenia urzędu, który wydał częściowo odmowną decyzję. Szkoda bowiem po stronie powódek polegała na utraconych korzyściach – środkach które otrzymałyby, gdyby przedłożono pełną dokumentację dotyczącą zatrudnienia w Niemczech. Należało mieć również na względzie, że reguły zmierzające do ustalenia jurysdykcji wynikającej z art. 7 pkt 2 rozporządzenia bazują na występowaniu szczególnie ścisłego związku między sporem a sądami właściwymi dla miejsca, gdzie nastąpiło lub może nastąpić zdarzenie wywołujące szkodę. Istnienie tego związku powoduje przyznanie jurysdykcji krajowej tym sądom z uwagi na prawidłowe sprawowanie wymiaru sprawiedliwości i sprawną organizację postępowania. Sąd właściwy dla miejsca, gdzie nastąpiło lub może nastąpić zdarzenie wywołujące szkodę, jest co do zasady w najlepszej sytuacji do wydania orzeczenia w sprawie, w szczególności ze względu na bliskość do przedmiotu sporu, łatwość w przeprowadzeniu postępowania dowodowego i koncentrację materiału dowodowego. Przyznanie tym samym jurysdykcji, w przypadku utraty korzyści, sądowi właściwemu dla miejsca zamieszkania powoda premiuje znacząco jego pozycję, nie realizując celu ustanowienia wyjątku w art. 7 pkt 2 rozporządzenia. W odniesieniu zaś do zdarzenia wywołującego szkodę, to jest nim brak dostarczenia wymaganej przez Fundusz Rodzinny S. dokumentacji zatrudnienia pozwanego. Pozwany nie przedłożył tych dokumentów i w tym stanie powódka upatruje źródła odpowiedzialności pozwanego. Skoro zdarzenie wywołujące szkodę nastąpiło w Niemczech w miejscu położenia urzędu, to właściwym do rozpoznania sprawy jest właściwy sąd niemiecki.

Asesor sądowy Michał Przybył

UZASADNIENIE

Postanowienia z 11.05.2023 r.

Pozwem z 14.04.2023 r. małoletnie powódki Z. i P. R. reprezentowane przez swoją matkę A. R. wniosły o zasądzenie od pozwanego J. R. kwoty 36465,12 zł wraz z odsetkami oraz kosztami procesu.

W uzasadnieniu wskazano, że powódki domagają się zwrotu zaległego i aktualnego świadczenia rodzinnego z Niemiec od J. R., albowiem ojciec małoletnich powódek uniemożliwia uzyskanie dodatku dyferencyjnego na dzieci, nie chcąc dostarczyć dokumentów potrzebnych urzędowi niemieckiemu. Matka powódek wskazała, że 23 maja 2022 r. złożyła wniosek o dodatek dyferencyjny z Niemiec na dzieci – małoletnie powódki. Dodatek należy się rodzicowi, który mieszka z dziećmi, od daty rozpoczęcia pracy w Niemczech przez ojca dzieci, czyli od września 2019 r. W odpowiedzi na wniosek urząd niemiecki (F.) poprosiło o dostarczenie przez matkę powódek dokumentów od ojca dzieci dotyczących jego zatrudnienie oraz zamieszkania w Niemczech. A. R. wystosowała wezwanie do ojca dzieci oraz poprosiła urząd niemiecki o zwrócenie się do ojca o potrzebne dokumenty. F. wypłaciło świadczenie na dzieci za okres od grudnia 2021 r., ponieważ tylko takie dokumenty otrzymało.

OCENA PRAWNA:

Powództwo podlegało odrzuceniu, albowiem Sąd polski nie ma w tej sprawie jurysdykcji.

Zgodnie z art. 1099 k.p.c. Brak jurysdykcji krajowej sąd bierze pod rozwagę z urzędu w każdym stanie sprawy. W razie stwierdzenia braku jurysdykcji krajowej sąd odrzuca pozew lub wniosek, z zastrzeżeniem art. 1104 § 2 lub art. 1105 § 6. Żaden z wyjątków w sprawie nie nastąpił.

Zgodnie z rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr (...) z dnia 12 grudnia 2012 r. w sprawie jurysdykcji i uznawania orzeczeń sądowych oraz ich wykonywania w sprawach cywilnych i handlowych (Dz. U. UE. L. z 2012 r. Nr 351, str. 1 z późn. zm., dalej: rozporządzenie) – art. 4 - osoby mające miejsce zamieszkania na terytorium państwa członkowskiego mogą być pozywane, niezależnie od ich obywatelstwa, przed sądy tego państwa członkowskiego. Osoby mające miejsce zamieszkania na terytorium państwa członkowskiego mogą być pozywane przed sądy innego państwa członkowskiego tylko zgodnie z przepisami ustanowionymi w sekcjach 2-7 rozdziału II ww. rozporządzenia. Miejscem zamieszkania pozwanego są Niemcy.

W ocenie Sądu żądanie powódek ma swoje źródło w odpowiedzialności deliktowej, zatem zastosowanie powinien znaleźć art. 7 pkt 2 rozporządzenia, zgodnie z którym: Osoba, która ma miejsce zamieszkania na terytorium państwa członkowskiego może być pozwana w innym państwie członkowskim w sprawach dotyczących czynu niedozwolonego lub czynu podobnego do czynu niedozwolonego - przed sądy miejsca, w którym nastąpiło lub może nastąpić zdarzenie wywołujące szkodę. Pojęcie miejsca, gdzie nastąpiło lub może nastąpić zdarzenie wywołujące szkodę, koncentruje się na miejscu, w którym szkoda zaistniała, oraz na miejscu, w którym nastąpiło zdarzenie będące przyczyną leżącą u podstaw powstania szkody. W takim przypadku dopuszcza się złożenie powództwa przeciwko pozwanemu zgodnie z wyborem powoda: po pierwsze – przed sądem miejsca, w którym szkoda zaistniała, lub po drugie – przed sądem miejsca, w którym nastąpiło zdarzenie wywołujące szkodę, jeżeli te dwa miejsca nie są identyczne. Powód może złożyć pozew do sądu w pierwszym lub w drugim miejscu, co powoduje, że jurysdykcja krajowa określona w taki sposób ma dla pozwanego charakter bezwzględnie obowiązujący, a dla powoda – fakultatywny. Jednak pojęcie miejsca gdzie nastąpiło lub może nastąpić zdarzenie wywołujące szkodę nie może być interpretowane zbyt szeroko, aby nie obejmowało swym zasięgiem każdego miejsca, gdzie mogą być odczuwalne negatywne następstwa zdarzenia, które już spowodowało szkodę rzeczywiście powstałą w innym miejscu. Ponadto pojęcie to nie obejmuje swym zasięgiem miejsca zamieszkania powoda, gdzie znajduje się jego ośrodek interesów majątkowych, jedynie z tego względu, że poniósł on tam szkodę, tracąc składniki własnego majątku w innym państwie członkowskim. Okoliczność poniesienia przez powoda szkody nie powoduje przyznania jurysdykcji krajowej sądom miejsca zamieszkania powoda, gdy zdarzenie przyczynowe i urzeczywistnienie się szkody znajdują się w innym państwie członkowskim. Jurysdykcja krajowa miejsca zamieszkania powoda będzie uzasadniona w sytuacji, gdy miejsce to rzeczywiście jest miejscem zdarzenia przyczynowego lub urzeczywistnienia się szkody.

Miejscem szkody w niniejszej sprawie pozostaje miejsce położenia urzędu niemieckiego, który wydał częściowo odmowną decyzję. Szkoda bowiem po stronie powódek polegała na utraconych korzyściach – środkach które otrzymałyby, gdyby przedłożono pełną dokumentację dotyczącą zatrudnienia w Niemczech. Należało mieć również na względzie, że reguły zmierzające do ustalenia jurysdykcji wynikającej z art. 7 pkt 2 rozporządzenia bazują na występowaniu szczególnie ścisłego związku między sporem a sądami właściwymi dla miejsca, gdzie nastąpiło lub może nastąpić zdarzenie wywołujące szkodę. Istnienie tego związku powoduje przyznanie jurysdykcji krajowej tym sądom z uwagi na prawidłowe sprawowanie wymiaru sprawiedliwości i sprawną organizację postępowania. Sąd właściwy dla miejsca, gdzie nastąpiło lub może nastąpić zdarzenie wywołujące szkodę, jest co do zasady w najlepszej sytuacji do wydania orzeczenia w sprawie, w szczególności ze względu na bliskość do przedmiotu sporu, łatwość w przeprowadzeniu postępowania dowodowego i koncentrację materiału dowodowego. Przyznanie tym samym jurysdykcji, w przypadku utraty korzyści, sądowi właściwemu dla miejsca zamieszkania powoda premiuje znacząco jego pozycję, nie realizując celu ustanowienia wyjątku w art. 7 pkt 2 rozporządzenia. W odniesieniu zaś do zdarzenia wywołującego szkodę, to jest nim brak dostarczenia wymaganej przez Fundusz Rodzinny S. dokumentacji zatrudnienia pozwanego. Pozwany nie przedłożył tych dokumentów i w tym stanie powódka upatruje źródła odpowiedzialności pozwanego. Skoro zdarzenie wywołujące szkodę nastąpiło w Niemczech w miejscu położenia urzędu, to właściwym do rozpoznania sprawy jest właściwy sąd niemiecki.

Nie sposób również przyjąć jakoby żądanie powódek miało źródło w bezpodstawnym wzbogaceniu pozwanego. Takie twierdzenia faktyczne w ogóle nie zostały sformułowane. Relacja stron nie ma również charakteru kontraktowego. W niniejszej sprawie nie mają również zastosowania przepisy rozporządzenia Rady (WE) nr 4/2009 z dnia 18 grudnia 2008 r. w sprawie jurysdykcji, prawa właściwego, uznawania i wykonywania orzeczeń oraz współpracy w zakresie zobowiązań alimentacyjnych, albowiem żądanie powódek nie wynika ze stosunku rodzinnego ani pokrewieństwa. Nie ma charakteru alimentacyjnego, ponieważ sprawa dotyczy świadczenia publicznego (socjalnego). Uzasadnienie pozwu wyraźnie określa, brak współpracy pozwanego i odmowną decyzję urzędu niemieckiego jako źródło utraconych korzyści.

Asesor sądowy Michał Przybył