Portal Orzeczeń Sądu Rejonowego Poznań-Stare Miasto w Poznaniu

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 7 października 2020 r.

Sąd Rejonowy Poznań – Stare Miasto w P., Wydział I Cywilny

w składzie

Przewodniczący: Sędzia Mariusz Gotowski

Protokolant: Małgorzata Idczak-Kostruba

po rozpoznaniu w dniu 7 października 2020 r. w Poznaniu na rozprawie

sprawy

z powództwa J. B.

przeciwko Wspólnota Mieszkaniowa (...) w P.

o zapłatę

1.  Zasądza od pozwanego na rzecz powoda kwotę 14852,25 zł (czternaście tysięcy osiemset pięćdziesiąt dwa złote dwadzieścia pięć groszy) z ustawowymi odsetkami za opóźnienie:

- od kwoty 8911,35 zł za okres od dnia 15 maja 2017 r. do dnia zapłaty,

- od kwoty 5940,90 zł za okres od dnia 26 lipca 2017 r. do dnia zapłaty,

2.  W pozostałym zakresie powództwo oddala,

3.  Kosztami procesu w całości obciąża pozwanego i z tego tytułu zasądza od pozwanego na rzecz powoda kwotę 4360 zł w tym kwotę 3600 zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego.

Sędzia Mariusz Gotowski

UZASADNIENIE

Pozwem z dnia 11 września 2017 r. powód J. B. wniósł o zasądzenie od pozwanej Wspólnoty Mieszkaniowej Casa V. w P. kwoty 14852,25 zł z tytułu niezapłaconego wynagrodzenia za wykonane dwukrotnie usługi konserwacji i wykonania pomiarów elektrycznych platform parkingowych typu (...) P. (...) w ilości 23 sztuk znajdujących się w budynku Wspólnoty położonym w P. przy ulicy (...) wraz z odsetkami w transakcjach handlowych liczonymi odpowiednio:

- od kwoty (...),3 zł od dnia 15 maja 2017 r. do dnia zapłaty

- od kwoty 5940, 90 zł od dnia 26 lipca 2017 r. do dnia zapłaty

oraz o zwrot poniesionych kosztów procesu.

Uzasadniając swoje żądanie powód wskazał, że prowadzi działalność gospodarczą na podstawie wpisu do Ewidencji Działalności Gospodarczej, której przedmiotem jest dostawa, montaż i konserwacja urządzeń dźwigowych. Strony postępowania łączyła umowa konserwacji numer (...) z dnia 8.01.2017 r. na podstawie której pozwana zleciła powodowi nie rzadziej niż co 6 miesięcy usługi konserwacji oraz corocznych pomiarów i badań rezystancji 25 sztuk platform parkingowych typu (...) P. (...) zamontowanych w budynku Wspólnoty w P. przy ulicy (...). W marcu 2017 powód wykonał konserwację 23 kompletów usług parkingowych wraz z pomiarami elektrycznymi i obciążył pozwanego z tego tytułu kwotą 8911,35 zł brutto. Następnie powód w lipcu 2017 r. wykonał konserwację 23 platform parkingowych i obciążył pozwana kwotą 5040,90 zł . Powód dalej wskazał, że faktury nie zostały opłacone oraz, że w międzyczasie został poinformowany przez (...) sp. z o.o. w P. o tym, ze zmienił się zarządca nieruchomości.

Nakazem zapłaty w postępowaniu upominawczym z dnia 16 maja 2018 r. referendarz sądowy orzekł zgodnie z żądaniem pozwu.

W sprzeciwie od nakazu zapłaty pozwany wniósł o oddalenie powództwa i zasądzenie na swoja rzecz kosztów procesu. Pozwany podniósł zarzut braku legitymacji procesowej biernej. Pozwany wskazał, ze platformy parkingowe nie stanowią części wspólnych nieruchomości. Stanowią one własność współwłaścicieli odrębnego lokalu niemieszkalnego położonego na kondygnacji G0, zatem poprzedni zarządca wspólnoty nie miał uprawnień do zawarcia umowy.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

W dniu 8 stycznia 2016 r. została podpisana umowa konserwacji nr (...) pomiędzy powodem jako zleceniobiorcą a pozwaną wspólnotą jako zleceniodawcą reprezentowana przez zarząd (...) sp. z o.o. spółka komandytowa w P., na podstawie, której powód powierzył na czas nieokreślony, a pozwany zobowiązał się do prowadzenia konserwacji platform parkingowych typu (...) P. (...) w ilości 25 kompletów. W umowie wskazano, że cena za konserwację nie obejmuje prac typu: remonty i modernizacja urządzenia (§ 6). Konieczność wykonania remontu urządzenia ustala konserwator lub inspektor UDT. W umowie wskazano również, ze opłaty związane z corocznymi pomiarami elektrycznym wykonanymi przez zleceniobiorcę pokrywa dodatkowo zleceniodawca. Wynagrodzenie za wykonanie pomiarów i badań rezystancji izolacji obwodów elektrycznych oraz skuteczności działania elektrycznych urządzeń ochronnych jest równe 50 % stawce za usługi konserwacji (§ 7). W umowie określono również wynagrodzenie za koszt usługi konserwacyjnej na dzień zawarcia umowy ustala się w wysokości 210 zł x 25 kompletów = 5200 zł netto.

Dowód – umowa nr (...) k. 7 – 8

W dniu 30 kwietnia 2017 r. powód wystawił na rzecz powoda fakturę Vat nr (...) na kwotę 8 911, 35 zł z terminem płatności 14 maja 2017 r. W fakturze wskazano, że jest ona wystawiona za usługę konserwacji platform parkingowych oraz za usługę wykonania pomiarów rezystancji izolacji przewodów elektrycznych oraz badanie skuteczności działania elektrycznych urządzeń ochronnych dźwigu/platformy.

Dowód – faktura VAT nr (...) –k. 9

W dniu 11 lipca 2017 r. została wystawiona faktura VAT nr (...) na kwotę 5940,90 zł za usługę konserwacji platform parkingowych z terminem płatności 25 lipca 2017 r.

Dowód – faktura VAT nr (...) k. 10

W dniu 30 maja 2017 r. pomiędzy pozwana a (...) sp. z o.o. w P. została podpisana umowa o zarządzenia nieruchomością obowiązująca od dnia 1 czerwca 2017 r.

Dowód – umowa o zarządzanie nieruchomością k. 14-15

Pismem z dnia 10 lica 2017 r. (...) sp. z o.o. w P., jako zarządca nieruchomości wypowiedział umowę na prowadzenie konserwacji platform parkingowych z dnia 8 stycznia 2016 r. ze skutkiem na dzień 31.10.2017 r.

Dowód – pismo z dnia 10 lipca 2017 r. k. 17

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie wskazanych wyżej dokumentów, które zostały przez Sąd uznane w całości za wiarygodne, gdyż nie były one kwestionowane przez żądna ze stron.

Zdaniem Sądu zeznania powoda i świadka K. R. nie wniosły nic do sprawy. Wskazać jednak należy, że przedstawiony wyżej stan faktyczny nie był sporny między stronami, które różniły się jedynie, co jego prawnej oceny.

Sąd zważył co następuje:

Powództwo w zakresie należności głównej okazało się w pełni uzasadnione. Jak wskazano wyżej stan faktyczny między stronami nie był sporny, zatem sporne nie był fakt zawarcia pomiędzy stronami umowy z dnia 8 stycznia 2016 r., fakt wykonywania tej umowy przez strony oraz fakt wystawienia faktur. Strona pozwana natomiast twierdzi, że nie ma legitymacji biernej w niniejszym procesie z uwagi na to, że urządzenia, których dotyczyła umowa nie znajdują się w lokalu, który wchodzi w skład pozwanej wspólnoty a w lokalu niemieszkalnym stanowiącym odrębny lokal.

Zdaniem sądu stanowisko pozwanej jest nieuzasadnione.

Zgodnie z art. 6 ustawy z dnia z dnia 24 czerwca 1994 r. o własności lokali (Dz.U. z 2020 r. poz. 532) ogół właścicieli, których lokale wchodzą w skład określonej nieruchomości, tworzy wspólnotę mieszkaniową. Wspólnota mieszkaniowa może nabywać prawa i zaciągać zobowiązania, pozywać i być pozwana. Jak wskazuje się w doktrynie to sformułowanie ustawy stało się podstawą dyskusji nad charakterem prawnym wspólnoty mieszkaniowej. Nie ulega jedynie wątpliwości, że wspólnota mieszkaniowa nie uzyskała – z mocy powołanego przepisu – osobowości prawnej. W literaturze wskazuje się natomiast na podobieństwo powołanego przepisu do przepisów prawa handlowego, odnoszących się do spółek osobowych (por. art. 8 § 1 KSH), co uzasadnia zaliczenie wspólnoty mieszkaniowej do tzw. ułomnych (niepełnych) osób prawnych. Pogląd ten należy uznać obecnie za dominujący, również na gruncie najnowszych opracowań obszernie poruszających tę problematykę. Co więcej, z wejściem w życie art. 331 KC część autorów, którzy wcześniej krytycznie odnosili się do koncepcji podmiotowości prawnej wspólnoty mieszkaniowej, uznała, że wspomniany przepis stosuje się do wspólnoty mieszkaniowe. Takie też stanowisko było zawarte w uzasadnieniu projektu nowelizacji Kodeksu cywilnego. Również w orzecznictwie prezentowany był pogląd, że wspólnota mieszkaniowa jest tzw. ułomną osobą prawną (wyr. NSA z 9.9.1998 r., (...) SA (...), L.; wyr. SA w Poznaniu z 8.11.2001 r., I ACa 841/01, W.. 2002, Nr 11, poz. 45; uchw. SN z 23.9.2004 r., III CZP 48/04, OSNC 2005, Nr 9, poz. 153; post. SN z 10.12.2004 r., III CK 55/04, OSNC 2005, Nr 12, poz. 212; uchw. SN z 28.2.2006 r., III CZP 5/06, OSNC 2007, Nr 1, poz. 6; uchw. SN z 24.11.2006 r., III CZP 97/06, B. (...), Nr 11.). Brak było jednak jednomyślności, czy wspólnota mieszkaniowa może mieć własny majątek, a więc czy może nabywać prawa (i obowiązki) we własnym imieniu, czy też w imieniu właścicieli lokali . Powstałe w tym zakresie rozbieżności miała rozstrzygnąć uchwała składu 7 sędziów SN z 21.12.2007 r.( III CZP 65/07, OSNC 2008, Nr 7–8, poz. 69) W uzasadnieniu tej uchwały SN stanął na stanowisku, że wspólnota mieszkaniowa – jakkolwiek nie jest osobą prawną – ma ustawowo przyznaną zdolność prawną i zdolność do czynności prawnych. Jest ona również jednostką organizacyjną. Podlega indywidualizacji w obrocie przez wskazanie adresu nieruchomości, na której posadowiony jest budynek z wyodrębnionymi lokalami. Może ona być reprezentowana przez organ w postaci zarządu wspólnoty. Sąd Najwyższy zauważył co prawda, że taki organ nie występuje w małych wspólnotach mieszkaniowych, jednakże stwierdził, że również w odniesieniu do tych wspólnot brak jest przeszkód dla jego powołania. Zdaniem SN wspólnota mieszkaniowa odpowiada bez ograniczeń za zobowiązania dotyczące nieruchomości wspólnej – dodatkowa odpowiedzialność członków wspólnoty została ograniczona do części odpowiadającej ich udziałom w nieruchomości wspólnej (art. 17 WłLokU). Wspólnota odpowiada też za zapłatę wynagrodzenia należnego właścicielowi lokalu, który pełni obowiązki członka zarządu. Ponosi też odpowiedzialność za szkodę poniesioną przez członka tej wspólnoty w wyniku nienależytego wykonywania zarządu nad nieruchomością wspólną. Dalej SN podkreślił, że wspólnota mieszkaniowa może być stroną umowy zawartej z osobą trzecią (np. umowy o remont nieruchomości wspólnej). Wówczas to jej (a nie właścicielom poszczególnych lokali) przysługują wynikające z takiej umowy prawa i obowiązki. Wchodzą one wówczas do majątku wspólnoty, odrębnego od majątku właścicieli lokali. Na ten majątek mogą się składać prawa i obowiązki związane z gospodarowaniem nieruchomością wspólną – w szczególności zaliczki uiszczane na pokrycie kosztów sprawowania nad nią zarządu oraz pożytki i inne uzyskiwane z niej dochody. W skład tego majątku może wejść również własność nieruchomości nabytej za zgodą właścicieli lokali (art. 22 ust. 3 pkt 6a WłLokU). W omawianej uchwale SN wyraził jednak pogląd, że zdolność prawna wspólnoty mieszkaniowej nie jest nieograniczona. Przepisy ustawy o własności lokali stwarzają bowiem podstawy prawne do przyjęcia, że może ona odnosić się tylko do praw i obowiązków związanych z zarządzaniem (administrowaniem) nieruchomością wspólną. Argumentem na rzecz takiego stanowiska miałby być fakt, że w przepisach tych (np. art. 1 ust. 1, art. 14, 18, 22, 25 WłLokU) jest mowa o zarządzaniu nieruchomością wspólną, ewentualnie o odpowiedzialności za zobowiązania dotyczące takiej nieruchomości (art. 17 WłLokU). Stanowisko przyjęte w omawianej uchwale (której SN nadał moc zasady prawnej) utorowało drogę dominującej linii orzecznictwa, opowiadającej się za podmiotowym statusem wspólnoty mieszkaniowej oraz jej prawem do posiadania własnego majątku . Zrodziło ono jednak kolejny problem związany z ustaleniem zakresu przysługującej wspólnocie mieszkaniowej zdolności prawnej. W samym orzecznictwie odnotowuje się konieczność nieustannego konfrontowania się z tym problematycznym zagadnieniem (wyr. SN z 26.5.2015 r., I CSK 312/14). Przykładowo, SN wykluczył możliwość nabycia przez wspólnotę, na podstawie umowy przelewu roszczeń odszkodowawczych przysługujących współwłaścicielom lokalu stanowiącego przedmiot odrębnej własności (wyr. SN z 14.3.2013 r., I CSK 379/12, OSNC 2013, Nr 11, poz. 130, s. 49 . Dopuścił natomiast taką ewentualność w odniesieniu do roszczeń związanych z wadami fizycznymi nieruchomości wspólnej (uchw. SN(7) z 29.1.2014 r., III CZP 84/13, OSNC 2014, Nr 9, poz. 84, s. 1.). Współcześnie zarysowuje się jeszcze wyraźniejsza tendencja do korygowania stanowiska wyrażonego w uchwale z 21.1.2007 r. W najnowszym orzecznictwie stwierdza się bowiem, że przepisy ustawy o własności lokali, z których wywodzone było ograniczenie zdolności prawnej wspólnoty mieszkaniowej, można rozumieć jako określenie przedmiotu jej działalności, który wyznacza przede wszystkim dozwolony zakres działania zarządu wspólnoty, a nie ogranicza jej zdolności prawnej (wyr. SN z 26.5.2015 r., I CSK 312/14, Legalis z glosą krytyczną I. Szymczak, Rej. 2018, Nr 12, s. 85–98.) (cytat za M. Berek, J. Pisuliński [w:] System Prawa Prywatnego, Prawo Rzeczowe, tom 3, Rozdział VI, Nb 147 i następne, Legalis)

Sąd podziela powyższe rozważania. Dodatkowo podzielić należy stanowisko Sądu Najwyższego zawarte w wyroku z dnia 26 maja 2015 r. tzn., że art. 6 ustawy o własności lokali wyznacza przede wszystkim zakres działania wspólnoty mieszkaniowej, nie ogranicza jednak jej zdolności prawnej. Zdaniem Sądu w związku z uchyleniem z dniem 1 października 1990 r. art. 36 kc o treści: Zdolność prawna osoby prawnej nie obejmuje praw i obowiązków wyłączonych przez ustawę lub przez oparty na niej statut. Nie obejmuje ona również praw i obowiązków, które nie są związane z zakresem zadań danej osoby prawnej; nie wpływa to jednak na ważność czynności prawnej, chyba że druga strona wiedziała, iż czynność dotyczy takich praw lub obowiązków, nieuprawnione jest kreowanie w polskim porządku prawnym pojęcia ograniczonej zdolności prawnej czy ograniczonej zdolności do czynności prawnych (za wyjątkiem oczywiście sytuacji określonych w art. 17 – 22 KC). Podobnie wypowiedział się również Sąd Najwyższy w cytowanym wyroku z dnia 26 czerwca 2015 r. wskazując, że stanowisko takie (zdolność prawna wspólnoty mieszkaniowej została ograniczona do praw i obowiązków związanych z zarządzaniem (administrowaniem) nieruchomością wspólną), na co zwrócono uwagę w doktrynie, nie ma wyraźnych podstaw prawnych. Prowadzi ono także do pozbawienia zdolności prawnej jej najważniejszego waloru praktycznego. W przypadku gdy uznajemy, że ktoś ma zdolność prawną nie musimy badać czy w konkretnej sytuacji może on być podmiotem określonego stosunku prawnego lub prawa, bo o tym przesądza sam fakt posiadania zdolności prawnej. Uznanie zaś, że zdolność prawna wspólnoty mieszkaniowej została ograniczona do praw i obowiązków związanych z zarządzaniem nieruchomością wspólną prowadzi do konieczności rozważania w wielu sprawach, czy określony stosunek prawny lub prawo wiążą się z takim zarządem. .Zasadne jest stanowisko powoda odnośnie tego, że urządzenia, które obejmowała sporna umowa znajdują się w oddzielnym lokalu niemieszkalnym, który nie wchodzi w skład pozwanej wspólnoty mieszkaniowej, zatem wspólnota mieszkaniowa nie powinna zawierać umów dotyczących lokalu nie wchodzącego w skład wspólnoty. Zawarcie spornej umowy nie czyni jej jednak nieważna czy bezskuteczną. Po pierwsze bowiem zdolność prawa wspólnoty mieszkaniowej nie jest w żaden sposób ograniczona i zdaniem Sądu może ona zawrzeć każdą umową, a zawarcia umowy niezwiązanej z interesami wspólnoty może co najwyżej powodować odpowiedzialność członków zarządu wspólnoty bądź podmiotu, któremu taki zarząd by powierzono. Dodatkowo zwrócić należy, że uznanie, że wspólnocie mieszkaniowej przysługuje jedynie ograniczona zdolność prawna powodowałoby brak pewności w obrocie prawnym. W każdym przypadku bowiem potencjalny kontrahent wspólnoty mieszkaniowej narażony na niebezpieczeństwo zawarcia nieważnej bądź bezskutecznej umowy, gdyby nie wchodziłaby ona w zakres działania wspólnoty. Dodatkowo wskazać należy, że zawarcia takiej umowy było w interesie wspólnoty. Niesporne pomiędzy stronami było, bowiem to, że z platform parkingowych korzystali właściciele lokali wchodzących w skład wspólnoty mieszkaniowej. Sąd Najwyższy w cytowanym wyroku z dnia 26 czerwca 2015 r. wskazał bowiem wyraźnie, ze brak podstaw do uznania, że samo umieszczenie w planie gospodarczym wspólnoty postanowień odnoszących się do nieruchomości sąsiednich, ściśle powiązanych z nieruchomością wspólną, stanowi przekroczenie zdolności prawnej wspólnoty i stanowi podstawę dla uchylenia uchwały zawierającej taki plan.

Sąd uznał zatem, że strona pozwana posiadała legitymacje bierna w niniejszym procesie. Jako, że niesporny był fakt świadczenia usług przez powoda na rzecz pozwanej i strona pozwana nie kwestionowała wynagrodzenia wynikającego z faktu i umowy Sąd w uwzględnił powództwo w zakresie należności głównej.

Sąd oddalił natomiast roszczenie w zakresie żądania zasądzenia odsetek w transakcjach handlowych. Zgodnie, bowiem z art. 2 ust. 1 ustawy z dnia 8 marca 2013 r. o przeciwdziałaniu nadmiernym opóźnieniom w transakcjach handlowych (Dz.U.2020.935) przepisy tej ustawy stosuje się do transakcji handlowych, których wyłącznymi stronami są przedsiębiorcy w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 6 marca 2018 r. - Prawo przedsiębiorców (Dz. U. z 2019 r. poz. 1292 i 1495 oraz z 2020 r. poz. 424). Wspólnota mieszkaniowa nie jest przedsiębiorcą w rozumieniu tej ustawy (jak i wcześniejszych) stad powód nie mógł domagać się zasądzenia takich odsetek. Jako, że pozwany pozostawał w opóźnieniu Sąd na podstawie art. 481 § 1 kc zasądził odsetki ustawowe za opóźnienie oddalając roszczenie odsetkowe w pozostałym zakresie.

O kosztach orzeczono na podstawie art. 100 kpc. powód praktycznie wygrał proces 9uległ tylko w zakresie rodzaju odsetek), stąd pozwanego obciążano obowiązkiem zwrotu kosztów procesu. Na koszty te złożyły się: opłata sądowa od pozwu w kwocie 743 zł, opłata skarbowa od pełnomocnictwa w kwocie 17 zł oraz koszty zastępstwa procesowego w kwocie 3600 zł ustalone na podstawie § 2 pkt. 5 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych (Dz.U. z 2015 r. poz. 1804 ze zm.) co łącznie daje kwotę 4360 zł.

SSR Mariusz Gotowski