Portal Orzeczeń Sądu Rejonowego Poznań-Stare Miasto w Poznaniu

POSTANOWIENIE

Dnia 18 listopada 2024 roku

Sąd Rejonowy Poznań – Stare Miasto w P., Wydział I Cywilny

w składzie:

Przewodniczący: sędzia Wioletta Janicka

po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w dniu 18 listopada 2024 roku w P.

sprawy

z powództwa S. Windykacje (...). (...) Spółka Jawna z siedzibą w L.

przeciwko W. S.

o zapłatę

postanawia:

na podstawie art. 199 § 1 pkt 2 k.p.c. odrzucić pozew.

sędzia Wioletta Janicka

UZASADNIENIE

postanowienia z dnia 18 listopada 2024 r. o odrzuceniu pozwu

Pozwem z dnia 7 sierpnia 2024 r. wniesionym w postępowaniu upominawczym powód S. Windykacje (...). (...) spółka jawna z siedzibą w L. wniósł o orzeczenie nakazem zapłaty, że pozwany W. S. ma zapłacić powodowi kwotę 3.387,98 zł wraz z odsetkami umownymi za opóźnienie liczonymi od kwoty 1.995,50 zł od dnia 20 lipca 2024 r. do dnia zapłaty oraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od kwoty 1.387,98 zł od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty, a także z kosztami postępowania, w tym z kosztami zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

W uzasadnieniu powód wskazał, że (...) Sp. z o.o. w L. zawarła 10 lutego 2020 r. z pozwanym umowę pożyczki, a powód jest cesjonariuszem wierzytelności wynikającej z tej umowy. Według powoda pożyczkobiorca nie dokonał żadnych spłat z tytułu zaciągniętego zobowiązania i dlatego umowa pożyczki została przez pożyczkodawcę wypowiedziana ze skutkiem na 23 kwietnia 2020 r. Powód wskazał również, że w związku z tym oraz w związku z wystawieniem przez pozwanego na zabezpieczenie spłaty umowy pożyczki weksla in blanco wystąpił z pozwem o zapłatę, której podstawą był weksel, a powództwo to zostało prawomocnie oddalone. Dalej powód podał, że 1 lipca 2024 r. skierował do pozwanego ostateczne przedsądowe wezwanie do zapłaty należności wynikającej z umowy pożyczki, które pozwany odebrał 16 lipca 2024 r. i pozostało ono bez odpowiedzi. Wyjaśnił, że na wysokość dochodzonych pozwem należności z tytułu udzielonej pożyczki składają się: kapitał w kwocie 1.999,50 zł i odsetki umowne za opóźnienie w kwocie 1.387,98 zł liczone od kwoty kapitału od 1 stycznia 2021 r. do 19 lipca 2024 r. Wyjaśnił, że dochodzi dalszych odsetek umownych za opóźnienie w wysokości dwukrotności odsetek ustawowych za opóźnienie od kwoty kapitału od dnia następnego po dniu wymagalności roszczenia tj. od 20 lipca 2024 r. do dnia zapłaty oraz odsetek ustawowych za opóźnienie od kwoty skapitalizowanych odsetek umownych za opóźnienie od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty. W dalszej części uzasadnienia powód podkreślił, że obecnie dochodzi roszczeń z zawartej umowy pożyczki, a podstawą sprawy, która uprzednio toczyła się przed tut. sądem był weksel. W ocenie powoda nie zachodzą więc przesłanki do odrzucenia pozwu na podstawie art. 199 § 1 pkt 2 k.p.c., bowiem identyczny jest tylko przedmiot a nie podstawa sporu.

Sąd ustalił i zważył, co następuje:

Pozwem z 27 maja 2020 r. powód S. Windykacje (...). (...) spółka jawna z siedzibą w L. wniósł o zasądzenie od pozwanego W. S. kwoty 3.065 zł wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 19 maja 2020 r. do dnia zapłaty. W uzasadnieniu pozwu powód wskazał, że jest w posiadaniu weksla własnego in blanco wystawionego przez pozwanego i, że weksel ten stanowił zabezpieczenie umowy pożyczki zawartej między pozwanym oraz poprzednikiem prawnym powoda. Sprawa ta została zarejestrowana w tut. sądzie pod sygn. akt VII C 1198/22. Prawomocnym wyrokiem z 12 kwietnia 2023 r. sąd powództwo oddalił (apelacja powoda została oddalona wyrokiem SO w Poznaniu z 13 maja 2024 r., w sprawie o sygn. akt II Ca 1127/23). Podstawą tego rozstrzygnięcia było ustalenie, że w dniu 10 lutego 2020 r. poprzednik powoda (...) Sp. z o.o. z siedzibą w L. zawarł z pozwanym umowę pożyczki gotówkowej na kwotę 1.500 zł, umowa została zawarta do dnia 12 sierpnia 2022 r., a według jej treści na zabezpieczenie spłaty pozwany miał wystawić jeden weksel własny in blanco z klauzulą „nie na zlecenie”. Dalej sąd ustalił, że pierwotny wierzyciel pismem z 26 marca 2020 r. wezwał pozwanego do wykonania umowy w terminie 3 dni pod rygorem wypowiedzenia przedmiotowej umowy, a następnie pismem z 20 kwietnia 2020 r. wypowiedział umowę pożyczki. Dnia 20 kwietnia 2020 r. pierwotny wierzyciel na podstawie umowy przelewu wierzytelności zbył ową wierzytelność na rzecz powoda wraz z wszelkimi prawami z weksla in blanco, stanowiącego zabezpieczenie wszelkich należności wynikających z umowy, a 20 maja 2020 r. powód wygenerował wydruk komputerowy, z którego wynikało, że poprzednik prawny powoda przekazał na rachunek bankowy pozwanego kwotę w wysokości 1.501 zł tytułem wypłaty pożyczki z umowy z 10 lutego 2019 r.

Uzasadniając oddalenie powództwa sąd wskazał, że powód formułując pozew dochodził swojego roszczenia na podstawie weksla, ale jednocześnie powód – obok podstawy wekslowej – wskazał również sam stosunek podstawowy – tj. samą umowę pożyczki – czyniąc ją równoległą (tj. obok wekslowej) podstawą faktyczną żądania. Pozwany zatem – będący zresztą konsumentem - mógł wskazywać na zarzuty dotyczące stosunku podstawowego, co też uczynił (a w zasadzie takie zarzuty podniósł reprezentujący go kurator).

Sąd stwierdził, że powód wykazał, że strony (pierwotnego wierzyciela i pozwanego) łączyła umowa pożyczki, lecz umowa ta sama w sobie nie zawierała pokwitowania przez pozwanego pobrania pożyczonych środków finansowych, a jedynie wskazanie, że pożyczkodawca przekaże całkowitą kwotę pożyczki w wysokości 1.500 zł na konto bankowe pożyczkobiorcy. W tej sytuacji sąd stwierdził, że powód winien przedstawić dowód tego, że pożyczkodawca przekazał pozwanemu konkretne środki wskazane w pozwie, a tego nie udowodnił. Zdaniem sądu (jak również sądu II instancji) załączony do pozwu wydruk z programu komputerowego powoda, określony jako „wypłata pożyczki umowa z dnia 10.02.2020r.” na kwotę 1501 zł, niepodpisany a zawierający jedynie treść z edytora na którą powód potencjalnie miał wpływ – nie był miarodajnym źródłem dowodowym na fakt wypłaty pozwanemu kwoty pożyczki, a stanowił jedynie potwierdzenie stanowiska strony powodowej. Sądy obu instancji uznały, że pomimo, że strona pozwana nie udowodniła by dokumenty w postaci umowy pożyczki i weksla były nieprawdziwe lub, iż zawarte w nim oświadczenie osoby, która je podpisała, od niej nie pochodziły to strona powodowa nie wykazała, aby doszło do przelewu kwoty pożyczki na rzecz pozwanego.

Zgodnie z art. 199 § 1 pkt 2 k.p.c. sąd odrzuci pozew jeżeli o to samo roszczenie pomiędzy tymi samymi stronami sprawa jest w toku albo została już prawomocnie osądzona.

Zgodzić się należy z twierdzeniem powoda, że prawomocne rozstrzygnięcie oddalające roszczenie dochodzone ze stosunku wekslowego nie skutkuje powstaniem stanu powagi rzeczy osądzonej w odniesieniu do roszczenia wywodzonego z zabezpieczonej wekslem umowy pożyczki. Nie występuje bowiem wtedy tożsamość obu tych roszczeń dochodzonych z różnych stosunków prawnych (por. m.in. wyrok SN z 17.05.2013 r., I CSK 505/12). Jednakże w sprawie rozpoznawanej w tut. sądzie pod sygn. akt VII C 1198/22 powód oparł żądanie pozwu nie tylko na wekslu, ale także na stosunku podstawowym – umowie pożyczki z 10 lutego 2020 r. zawartej przez pozwanego z (...) Sp. z o.o. z siedzibą w L.. Pozwany (a w zasadzie działający za niego kurator) podniósł bowiem, że powodowi nie przysługuje żadna wierzytelność wobec niego, którą mógłby zabezpieczać weksel, zaprzeczył, by doszło do zawarcia umowy pożyczki oraz aby pożyczkodawca wydał pozwanemu przedmiot umowy. Wówczas też spór z płaszczyzny stosunku wekslowego został przeniesiony przeniesiony na płaszczyznę stosunku podstawowego. Ostatecznie powód w tamtej sprawie wskazał zatem dwie podstawy faktyczne swojego żądania - dochodził swojego roszczenia na podstawie weksla i na podstawie umowy pożyczki. Obie te podstawy były przedmiotem analizy przez sądy obu instancji.

Zauważyć należy, że z powagi rzeczy osądzonej korzysta sentencja wyroku, atrybutu tego pozbawione jest natomiast uzasadnienie. Motywy rozstrzygnięcia mogą być jednak przydatne dla określenia granic powagi rzeczy osądzonej, co ma szczególne znacznie gdy powództwo zostało oddalone (por. m.in. wyrok SN z 15.02.2007 r, II CSK 452/06 i z 17.05.2012 r., I CSK 494/11). Z uzasadnień sądów obu instancji w sprawie VII C 1198/22 wynika, że powództwo zostało oddalone ze względu na nie wykazanie istnienia zarówno roszczenia wekslowego jak i roszczenia ze stosunku podstawowego - powód nie wykazał, że doszło do przelewu kwoty pożyczki na rzecz pozwanego.

W niniejszej sprawie powód domagał się zasądzenia od pozwanego kwoty tej pożyczki (wraz z odsetkami, również skapitalizowanymi). Sąd uznał, że w obu sprawach chodziło zatem o to samo roszczenie – identyczny jest nie tylko przedmiot sporu ale i jego podstawa, no i co oczywiste, identyczne są strony obu procesów.

Z powyższych względów, na podstawie art. 199 § 1 pkt 2 k.p.c., pozew należało odrzucić.

sędzia Wioletta Janicka