Portal Orzeczeń Sądu Rejonowego Poznań-Stare Miasto w Poznaniu

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

28 kwietnia 2023 r.

Sąd Rejonowy Poznań – Stare Miasto w P., Wydział I Cywilny w składzie:

Przewodniczący: Asesor sądowy M. P.

Protokolant: p.o. stażysty P. D.

po rozpoznaniu 28 kwietnia 2023 r.

na rozprawie

w sprawie z powództwa A. P.

przeciwko (...) spółce akcyjnej z siedzibą w S.

o zapłatę

I.  Zasądza od pozwanego na rzecz powódki 2400,96 zł (dwa tysiące czterysta złotych i dziewięćdziesiąt sześć groszy) wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od 25 maja 2022 r. do dnia zapłaty,

II.  Oddala powództwo w pozostałym zakresie,

III.  Uznaje, że powódka wygrała sprawę w 60%, pozwana zaś w 40% i z tego tytułu zasądza od pozwanej na rzecz powódki 303,40 złotych tytułem zwrotu kosztów procesu wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od uprawomocnienia się wyroku.

Asesor sądowy M. P.

UZASADNIENIE

Pozwem z 23.11.2022 r. (data nadania) powódka A. P., reprezentowana przez radcę prawnego, wniosła o zasądzenie od pozwanej – (...) S.A., kwoty 3.945,84 zł wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie w zapłacie liczonymi od 25.05.2022 r. do dnia zapłaty oraz o zasądzenie kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego, według norm przepisanych wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie naliczanymi zgodnie z art. 98 § 1 ¹ k.p.c. oraz opłaty skarbowej od pełnomocnictwa.

W uzasadnieniu wskazano, że 23.02.2022 r. miała miejsce kolizja komunikacyjna, w wyniku której uszkodzeniu uległ pojazd marki S. o nr rej. (...), stanowiący własność A. S.. Na podstawie umowy cesji z 23.02.2022 r., A. P. nabyła od A. S. wierzytelność o zapłatę odszkodowania z tytułu ww. kolizji. W następstwie powstałej szkody A. S. zlecił natomiast A. P. świadczenie usług w związku z wypadkiem, tj. najem pojazdu zastępczego na czas trwania postępowania likwidacyjnego oraz holowanie i parkowanie uszkodzonego pojazdu. Najem pojazdu zastępczego trwał 52 dni za 60 zł netto za dobę, natomiast parkowanie uszkodzonego pojazdu trwało 43 dni za 32 zł netto za dobę. A. P. z tytułu świadczonych usług wystawiła A. S. 25.04.2022 r. fakturę VAT nr (...), na którą składały się koszty najmu pojazdu zastępczego w wysokości 3.837,60 zł brutto, koszty holowania uszkodzonego pojazdu w wysokości 590,40 zł brutto i koszty parkowania uszkodzonego pojazdu w wysokości 1.692,48 zł brutto. Szkoda została zgłoszona pozwanej i zarejestrowana pod nr (...). Pozwana po zgłoszeniu szkody i przeprowadzeniu postępowania likwidacyjnego, uznała swoją odpowiedzialność i dokonała wypłaty odszkodowania z tytułu szkody w pojeździe oraz odszkodowania z tytułu kosztów najmu pojazdu zastępczego, kosztów holowania i parkowania uszkodzonego pojazdu, w wysokości 22 630 zł z tytułu szkody całkowitej w pojeździe, 590,40 zł z tytułu kosztów holowania uszkodzonego pojazdu (odszkodowanie wypłacone w pełnej wysokości), 551,40 zł z tytułu kosztów parkowania uszkodzonego pojazdu i 1.033,20 zł z tytułu kosztów najmu pojazdu zastępczego. Powódka wskazała, że domaga się dopłaty odszkodowania z tytułu kosztów najmu pojazdu zastępczego w kwocie 2.804,40 zł, zgodnie ze stawką przez nią przyjętą, za cały okres najmu wynoszący 52 dni oraz z tytułu kosztów parkowania uszkodzonego pojazdu w kwocie 1.141,44 zł, zgodnie ze stawką przez nią przyjętą, za łączny okres parkowania wynoszący 43 dni.

Nakazem zapłaty w postępowaniu upominawczym z 14.11.2022 r., sygn. akt VII Nc 1803/22, referendarz sądowy w Sądzie Rejonowym Poznań – Nowe Miasto i Wilda w Poznaniu, orzekł zgodnie z żądaniem powódki.

Pozwana od wydanego nakazu zapłaty wniosła sprzeciw, wnosząc o oddalenie powództwa w całości oraz o zasądzenie od powódki na jej rzecz kosztów procesu wg norm przepisanych, w tym opłaty skarbowej od pełnomocnictwa.

W uzasadnieniu sprzeciwu pozwana podniosła, że kwestionuje okres najmu pojazdu zastępczego oraz okres parkowania pojazdu. Za bezsporne uznaje swoją odpowiedzialność odszkodowawczą co do zasady, okoliczność powstania szkody, osobę sprawcy oraz poszkodowanego. Nie kwestionowała również przyjętej stawki najmu pojazdu zastępczego i stawki parkowania pojazdu, a także kosztów holowania. Pozwana wskazała, że przyjęty przez powódkę okres najmu pojazdu zastępczego (52 dni) oraz okres parkowania (43 dni) jest zawyżony, w związku z czym dokonała weryfikacji tych okresów przy wypłacie odszkodowania, uznając za uzasadniony w obu przypadkach okres 14 dni. Zdaniem pozwanej, poszkodowany nie powinien był powiększać rozmiarów szkody, a do takiej sytuacji w tej sprawie doszło. W ocenie pozwanej, poszkodowany mógł już podjąć starania o zakupie nowego pojazdu w przeciągu 7 dni od otrzymania informacji o szkodzie. Bierne oczekiwanie na zapłatę odszkodowania, korzystanie z usług transportowych i przechowywanie pojazdu, było sprzeczne z zasadami współżycia społecznego i nie może obciążać zakładu ubezpieczeń. Dodatkowo pozwana wskazała, że kolizja miała miejsce 23.02.2022 r. natomiast szkodę zgłoszono ubezpieczycielowi 01.03.2022 r. Okres najmu i parkowania zaczął się 23.02.2022 r., a więc przed zgłoszeniem szkody ubezpieczycielowi. Szkodę należało zgłosić bez zbędnej zwłoki. Wobec tego, w ocenie pozwanej, brak jest podstaw do uznania czasu od dnia najmu i parkowania pojazdu do dnia zgłoszenia szkody. Zgłoszenie szkody z opóźnieniem spowodowało późniejsze rozpoczęcie procesu likwidacji szkody.

W odpowiedzi na sprzeciw, powódka podtrzymała dotychczasowe stanowisko. Wskazała, że wbrew stanowisku pozwanej, wypłacone dotychczas odszkodowanie nie wyczerpuje całości należnej jej sumy z tego tytułu. Powódka podkreśliła, że samo przekazanie informacji o zaistnieniu szkody całkowitej nie jest równoznaczne z przejęciem przez ubezpieczyciela odpowiedzialności za szkodę. Zakończeniem postępowania likwidacyjnego jest dopiero wydanie decyzji o uznaniu odpowiedzialności za szkodę i wypłata odszkodowania. Nie można zatem wymagać od poszkodowanego, aby przystępował do zakupu nowego pojazdu czy zagospodarowania pozostałości uszkodzonego, nie otrzymawszy przynajmniej bezspornej kwoty odszkodowania. Powódka podniosła, że najpierw została wypłacona kwota 13.220 zł i była to suma niższa niż wartość uszkodzonego pojazdu. Likwidacja szkody powinna natomiast zapewnić poszkodowanemu przywrócenie stanu, jaki istniał przed szkodą. Pozwana, po sprzedaży pozostałości wraku, dopiero decyzją z 08.04.2022 r. dokonała dopłaty odszkodowania w wysokości 9410 zł, w związku z czym należy uznać, że dopiero wtedy poszkodowany mógł przystąpić do zakupu nowego pojazdu. Zdaniem powódki, żądanie w tych okolicznościach wypłaty odszkodowania za najem i parkowanie pojazdu powyżej 14 dni jest uzasadnione.

STAN FAKTYCZNY

23.02.2022 r. miała miejsce kolizja komunikacyjna, w wyniku której uszkodzeniu uległ pojazd marki S. o nr rej. (...), stanowiący własność A. S..

Na dzień zdarzenia sprawca wypadku objęty był ochroną ubezpieczeniową w zakresie odpowiedzialności cywilnej na podstawie umowy obowiązkowego ubezpieczenia OC posiadaczy pojazdu pojazdów mechanicznych zawartej z (...) S.A.

Szkoda została zgłoszona ubezpieczycielowi 01.03.2022 r. i zarejestrowana pod nr (...).

Dowód : okoliczność bezsporna, a nadto akta szkody k. 59

Na podstawie zawartej 23.02.2022 r. umowy cesji praw, (...) A. P. nabyła od A. S. wierzytelność o zapłatę odszkodowania z tytułu ww. kolizji. Należne odszkodowanie objęło w szczególności koszty najmu pojazdu zastępczego, koszty holowania pojazdu i koszty parkowania pojazdu. Poszkodowany przeniósł na cesjonariusza roszczenie o zapłatę odszkodowania wynikającego z ww. zdarzenia wraz z należnymi odsetkami z tytułu opóźnienia w zapłacie.

Cedent zawiadomił o przelewie wierzytelności (...) S.A. pismem z 23.02.2022r.

Dowód : umowa cesji praw z 23.02.2022 r. k. 10, zawiadomienie o przelewie wierzytelności z 23.02.2022r. k. 11

W następstwie powstałej szkody A. S. zlecił A. P. świadczenie usług w związku z wypadkiem, tj. najem pojazdu zastępczego na czas trwania postępowania likwidacyjnego oraz holowanie i parkowanie uszkodzonego pojazdu.

Pojazd zastępczy był A. S. niezbędny do wykonywania bieżących spraw życia codziennego, zważywszy na niemożność korzystania z pojazdu uszkodzonego w tym okresie. W tamtym czasie A. S. nie posiadał innego pojazdu, z którego mógłby korzystać i zastąpić w ten sposób pojazd, który uległ uszkodzeniu.

Najem pojazdu zastępczego trwał 52 dni, natomiast parkowanie uszkodzonego pojazdu trwało 43 dni.

A. P. przyjęła stawkę najmu pojazdu w wysokości 60 zł netto za dobę, a za parkowanie pojazdu stawkę w wysokości 32 zł netto za dobę.

A. P. z tytułu świadczonych usług wystawiła A. S. 25.04.2022 r. fakturę VAT nr (...) na którą składały się:

a)  koszty holowania uszkodzonego pojazdu w wysokości 590,40 zł brutto,

b)  koszty parkowania uszkodzonego pojazdu od 23.02.2022 r. do 06.04.2022 r. w wysokości 1.692,48 zł brutto.

c)  koszty najmu pojazdu zastępczego na okres od 23.02.2022 r. do 15.04.2022 r. w wysokości 3.837,60 zł brutto.

Dowód : faktura VAT nr (...) z 25.04.2022 r. k. 17, umowa najmu z 23.02.2022 r. k. 18, zlecenie parkowania z 23.02.2022 r. k. 19, informacja z 23.02.2022 r. k. 20, oświadczenia z 23.02.2022 r. k. 21-22

Ubezpieczyciel po przeprowadzeniu postępowania likwidacyjnego, uznał swoją odpowiedzialność i dokonał wypłaty odszkodowania z tytułu szkody w pojeździe zakwalifikowanej jako całkowita oraz odszkodowania z tytułu kosztów najmu pojazdu zastępczego, kosztów holowania i parkowania uszkodzonego pojazdu.

Decyzją z 08.03.2022 r. poinformował o przyznaniu odszkodowania w wysokości 13 220 zł z tytułu szkody całkowitej w pojeździe, stanowiącą różnicę pomiędzy wartością rynkową pojazdu w dniu wypadku (22630 zł brutto), a wartością pozostałości (9410 zł brutto).

Z kolei decyzją z 24.05.2022 r. poinformował o przyznaniu dopłaty do odszkodowania w wysokości 2174,64 zł, na którą składała się kwota:

a)  590,40 zł z tytułu kosztów holowania uszkodzonego pojazdu,

b)  551,40 zł z tytułu kosztów parkowania uszkodzonego pojazdu,

c)  1.033,20 zł z tytułu kosztów najmu pojazdu zastępczego,

Ubezpieczyciel dokonał wypłaty odszkodowania z tytułu kosztów najmu pojazdu zastępczego, weryfikując jako zasadny okres najmu z 52 dni do 14 dni oraz przyjmując stawkę dobową najmu w wysokości 60 zł netto. Ponadto dokonał wypłaty odszkodowania z tytułu kosztów parkowania uszkodzonego pojazdu, weryfikując jako zasadny okres parkowania z 43 dni do 14 dni oraz uwzględniając stawkę dobową parkowania w wysokości 32 zł netto.

Ponadto ubezpieczyciel, po sprzedaży pozostałości pojazdu, dokonał dopłaty odszkodowania w wysokości 9410 zł na podstawie decyzji z 08.04.2022 r.

Dowód : akta szkody k. 59, decyzje z 08.03.2022 r. k. 12-13, decyzja z 24.05.2022 r. k. 14-16, decyzja z 08.04.2022 r. k. 42

OCENA DOWODÓW:

Sąd ustalił powyższy stan faktyczny na podstawie dowodów z dokumentów zgromadzonych w aktach sprawy.

Dowody z dokumentów Sąd uznał za wiarygodne, bowiem nie były one kwestionowane w toku procesu przez żadną ze stron, a Sąd nie znalazł podstaw, aby to czynić z urzędu.

Sąd postanowieniem z 3.03.2023 r. pominął dowód z opinii biegłego, jak w pkt 10 petitum pozwu, na podstawie art. 235 ² § 1 pkt 3 k.p.c. Sąd uznał, że dowód ten jest nieprzydatny do wykazania właściwego okresu najmu pojazdu oraz okresu parkowania uszkodzonego pojazdu jaki należy przyjąć między stronami. Ustalenie tychże okresów nie wymaga wiadomości specjalnych i nie leży w kompetencji biegłego sądowego.

Żadna ze stron nie zgłosiła zastrzeżenia do wydanego rozstrzygnięcia.

OCENA PRAWNA:

Powództwo zasługiwało na uwzględnienie w części.

Istota niniejszej sprawy, z uwagi na stanowiska stron postępowania, sprowadzała się do ustalenia wysokości szkody powstałej na skutek zdarzenia odszkodowawczego, tj. wysokości należnego powódce świadczenia z tytułu kosztów parkowania uszkodzonego pojazdu i kosztów najmu pojazdu zastępczego. Kwestia legitymacji procesowej powódki, jak też kwestia samej odpowiedzialności odszkodowawczej pozwanej pozostawała bezsporna. W sprawie przeprowadzone zostało postępowanie likwidacyjne, wypłacono świadczenie odszkodowawcze, przy czym w kwocie nieuwzględniającej w całości żądania powódki w zakresie ww. kosztów. Spór ogniskował się jedynie wokół długości okresu za jaki powódce należy się odszkodowanie ze wskazanych tytułów. Pozwana nie kwestionowała swojej odpowiedzialności za ten rodzaj kosztów i przyjętej stawki za najem i parkowanie, a jedynie ilość dni najmu i parkowania pojazdu.

Roszczenie powoda znajdowało podstawę prawną w art. 34 ust. 1 ustawy z dnia 22 maja 2003 r. o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych (Dz. U. z 2022 r. poz. 2277 t.j., zwanej dalej „u.u.o.”). Zgodnie z treścią tego przepisu, z ubezpieczenia OC posiadaczy pojazdów mechanicznych przysługuje odszkodowanie, jeżeli posiadacz lub kierujący pojazdem mechanicznym są obowiązani do odszkodowania za wyrządzoną w związku z ruchem tego pojazdu szkodę, będącą następstwem śmierci, uszkodzenia ciała, rozstroju zdrowia bądź też utraty, zniszczenia lub uszkodzenia mienia. Zgodnie z art. 4 powyższej ustawy wskazuje, iż ubezpieczeniem obowiązkowym jest ubezpieczenie OC posiadaczy pojazdów mechanicznych za szkody powstałe w związku z ruchem tych pojazdów. Stosownie do treści art. 13 ust. 2 ustawy o obowiązkowych ubezpieczeniach OC odszkodowanie wypłaca się w granicach odpowiedzialności cywilnej podmiotów objętych ubezpieczeniem, nie wyżej jednak niż do wysokości sumy gwarancyjnej ustalonej w umowie. Natomiast w sprawach nieuregulowanych w ustawie stosuje się przepisy Kodeksu cywilnego (art. 22 ust. 1 ustawy).

I tak, zgodnie z treścią art. 822 § 1 k.c. przez umowę ubezpieczenia OC ubezpieczyciel zobowiązuje się do zapłacenia określonego w umowie odszkodowania za szkody wyrządzone osobom trzecim, wobec których odpowiedzialność ponosi ubezpieczający albo ubezpieczony. Z kolei zgodnie z treścią art. 822 § 4 k.c. uprawniony do odszkodowania w związku ze zdarzeniem objętym umową ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej może dochodzić roszczenia bezpośrednio od ubezpieczyciela – co też w niniejszej sprawie strona powodowa uczyniła. Odszkodowanie ustala się i wypłaca w granicach odpowiedzialności cywilnej sprawcy szkody. Sprawca szkody ponosi odpowiedzialność za zdarzenie komunikacyjne wywołujące szkodę na zasadach ogólnych – o których mowa w art. 436 § 2 k.c. – czyli na zasadzie winy (415 k.c.). Powyższe ustalenie implikuje odpowiedzialność pozwanej jako ubezpieczyciela bezpośredniego sprawcy szkody.

Przesłankę odpowiedzialności kierującego za szkodę powstałą w związku z ruchem pojazdu ustanawia treść art. 436 k.c., w świetle którego w razie zderzenia się mechanicznych środków komunikacji poruszanych za pomocą sił przyrody żądanie naprawienia szkód poniesionych przez posiadaczy samoistnych pojazdów następuje na zasadach ogólnych. W świetle przepisów kodeksu cywilnego zasadą jest, że naprawienie szkody obejmuje straty, jakie poszkodowany poniósł oraz korzyści, które mógłby osiągnąć, gdyby mu szkody nie wyrządzono (art. 361 § 2 k.c.). Ubezpieczyciel jest zobowiązany w ramach odpowiedzialności gwarancyjnej wynikającej z obowiązkowego ubezpieczenia OC posiadaczy pojazdów mechanicznych jedynie do wypłaty odszkodowania pieniężnego. Podstawową funkcją odszkodowania pozostaje kompensacja - odszkodowanie powinno przywrócić w majątku poszkodowanego stan rzeczy naruszony zdarzeniem wyrządzającym szkodę, nie może ono jednak przewyższać wysokości faktycznie poniesionej szkody.

W orzecznictwie ugruntowane jest stanowisko, w świetle którego za normalne następstwo uszkodzenia pojazdu traktowana jest konieczność czasowego wynajęcia auta zastępczego do czasu naprawienia szkody (szerzej: wyrok Sądu Najwyższego z 8 września 2004 r., IV CK 672/03, LEX nr 146324). Nie jest przy tym wymagane, aby uszkodzony albo zniszczony pojazd mechaniczny był przed szkodą wykorzystywany do prowadzenia działalności gospodarczej czy też, aby poszkodowany nie miał możliwości korzystania z komunikacji zbiorowej. Koszty należne tytułem najmu pojazdu zastępczego obejmować muszą wydatki celowe i ekonomicznie uzasadnione, a nadto rzeczywiście poniesione (szerzej: uchwała Sądu Najwyższego z 17 listopada 2011 r., III CZP 5/11, OSNC 2012/3/28).

Trafny jest wyrażany w orzecznictwie pogląd, że o ile zasada pełnego odszkodowania przemawia za przyjęciem stanowiska o konieczności zwrotu przez ubezpieczyciela tzw. wydatków koniecznych, potrzebnych na pokrycie kosztów czasowego używania pojazdu zastępczego w związku z niemożliwością korzystania z dotychczasowego pojazdu z uwagi na jego uszkodzenie lub zniszczenie, to nie oznacza to, że pokryte mają zostać wszelkie poniesione koszty wynajęcia pojazdu zastępczego (por. wyrok Sądu Najwyższego z 8 września 2004 r., IV CK 672/03). To samo odnosi się do kosztów przechowania wraku pojazdu, który doznał zniszczenia (szkody całkowitej). M.in. w uzasadnieniu uchwały składu 7 sędziów Sądu Najwyższego z 17 listopada 2011 r., III CZP 5/11 wyrażony został pogląd, który tut. Sąd w składzie orzekającym podziela, że skoro istnieje obowiązek wierzyciela zapobiegania szkodzie i zmniejszania jej rozmiarów, wynikający z art. 354 § 2 k.c., art. 362 k.c. i art. 826 § 1 k.c., to na dłużniku ciąży obowiązek zwrotu wydatków celowych i ekonomicznie uzasadnionych, pozwalających na wyeliminowanie negatywnych dla poszkodowanego następstw, nie dających się wyeliminować w inny sposób, z zachowaniem rozsądnej proporcji między korzyścią wierzyciela i obciążeniem dłużnika. Trafne jest wskazanie Sądu Najwyższego, że różnorodność okoliczności związanych z następstwami wypadku komunikacyjnego oraz sytuacją życiową poszkodowanego nie pozwala na formułowanie w tym względzie kazuistycznych wskazań; podlegają one ocenie indywidualnej w konkretnej sprawie. Nie można zatem wykluczyć sytuacji, w której wymagane będzie od poszkodowanego, by podjął się naprawy uszkodzonego pojazdu, ewentualnie nabycia nowego pojazdu przy szkodzie całkowitej, ze środków własnych bądź przy pomocy finasowania zewnętrznego, jak pożyczka, kredyt, kredytowana naprawa bezgotówkowa wykonana przez podmiot gotowy podjąć takie ryzyko. Podobny pogląd wyraził Sąd Okręgowy w Łodzi w wyroku z 26 maja 2017 r., XIII Ga 1185/16, podkreślając, że poszkodowany obowiązany jest dołożyć rozsądnych starań, aby nie powiększać rozmiaru szkody. Zwlekanie z rozpoczęciem naprawy ponad miarę, wbrew obowiązkowi minimalizacji szkody, powoduje przerwanie związku przyczynowego w rozumieniu art. 361 § 1 k.c. między wypadkiem a niemożnością korzystania z uszkodzonego pojazdu.

Przenosząc powyższe na grunt niniejszej sprawy, Sąd uznał, iż żądanie powódki w zakresie zwrotu kosztów wynajmu pojazdu zastępczego oraz przechowywania uszkodzonego pojazdu jest zasadne jedynie co do części wskazywanego okresu.

W pierwszej kolejności wskazać należy, że w ocenie Sądu za nieuzasadnione należy uznać żądanie powódki w zakresie zwrotu kosztów wynajmu pojazdu zastępczego i parkowania uszkodzonego pojazdu za okres przed dniem zgłoszenia szkody.

Podkreślić bowiem trzeba, że zdarzenie odszkodowawcze miało miejsce 23.02.2022 r., natomiast szkoda została zgłoszona ubezpieczycielowi dopiero 01.03.2022 r.

Zdaniem Sądu, zwlekanie przez poszkodowanego ze zgłoszeniem szkody stanowiło nieuzasadnione powiększenie rozmiaru szkody. Poszkodowany powinien był dokonać zgłoszenia szkody bez zbędnej zwłoki i minimalizować szkodę. Gdyby zgłoszenie nastąpiło wcześniej ubezpieczyciel mógłby szybciej dokonać likwidacji szkody, co w tym przypadku oznaczałoby szybsze zakończenie potrzeby realizowania najmu pojazdu i parkowania wraku przez poszkodowanego. Taką postawę poszkodowanego niewątpliwie ocenić należy w kategoriach naruszenia obowiązku współpracy z dłużnikiem, o którym mowa w art. 354 § 2 k.c., jak również powinności minimalizacji szkody, nałożonej na mocy art. 826 § 1 k.c. W ocenie Sądu, zaistniała zwłoka nie może obciążać pozwanej.

Wobec tego, Sąd przyjął, że okres za jaki winno zostać przyznane powódce należne odszkodowanie w zakresie zwrotu kosztów wynajmu pojazdu zastępczego i parkowania uszkodzonego pojazdu należy liczyć od 1.03.2022 r.

Co do daty końcowej za jaki należy przyznać powódce odszkodowanie z ww. tytułów, Sąd przyjął rozbieżne daty z uwzględnieniem dat decyzji wydawanych kolejno przez ubezpieczyciela.

W odniesieniu do zasadnego okresu najmu pojazdu zastępczego, Sąd wyjaśnia, że zgodnie z ukształtowanym stanowiskiem orzecznictwa i doktryny, ustalenia w tym przedmiocie w przeważającej mierze są uzależnione od kwalifikacji powstałej szkody, a więc tego czy naprawa uszkodzonego pojazdu jest ekonomicznie opłacalna. W okolicznościach rozpoznawanej sprawy, co nie było kwestionowane przez żadną ze stron postępowania, powstała szkoda została zakwalifikowana jako tzw. szkoda całkowita. Tymczasem odpowiedzialność ubezpieczyciela z tytułu umowy obowiązkowego ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych obejmuje celowe i ekonomicznie uzasadnione wydatki na najem pojazdu zastępczego poniesione przez poszkodowanego w okresie niezbędnym do nabycia innego pojazdu mechanicznego, jeżeli odszkodowanie ustalone zostało w wysokości odpowiadającej różnicy pomiędzy wartością pojazdu mechanicznego sprzed zdarzenia powodującego szkodę, a wartością pojazdu w stanie uszkodzonym, którego naprawa okazała się niemożliwa lub nieopłacalna tj. wystąpiła tzw. szkoda całkowita (por. uchwała Sądu Najwyższego z 22 listopada 2013 r., sygn. akt III CZP 76/13). Innymi słowy, jeżeli pojazd uległ całkowitemu zniszczeniu, to postulat pełnego odszkodowania przemawia za przyjęciem stanowiska, że poszkodowanemu należy się od ubezpieczyciela zwrot kosztów najmu pojazdu za okres, w którym poszkodowany nie mógł korzystać z uszkodzonego samochodu nie dłuższy jednak niż do dnia zapłaty świadczenia przez ubezpieczyciela (szerzej: wyrok Sądu Najwyższego z 8 września 2004r., sygn. akt IV CK 672/03, LEX Nr 146324). Dopiero bowiem po uzyskaniu odszkodowania poszkodowany dysponuje środkami, dzięki którym może bez zbędnej zwłoki nabyć inny pojazd.

Przenosząc powyższe na grunt rozpoznawanej sprawy, wskazać należy, że pozwana, na podstawie decyzji z 08.03.2022 r., wypłaciła odszkodowanie z tytułu szkody całkowitej w pojeździe w wysokości 13.220 zł, co stanowiło różnicę pomiędzy wartością rynkową pojazdu w dniu wypadku (22630 zł brutto), a wartością pozostałości (9410 zł brutto). Natomiast po sprzedaży pozostałości pojazdu, pozwana dokonała dopłaty odszkodowania w wysokości 9410 zł na podstawie decyzji z 08.04.2022 r.

Zważając na powyższe, Sąd przyjął, że powódce należy się od ubezpieczyciela zwrot kosztów najmu pojazdu za okres do dnia zapłaty całego należnego świadczenia przez ubezpieczyciela z tytułu szkody całkowitej w pojeździe, a więc do 08.04.2022 r. przedłużony o dodatkowe 7 dni, które w przypadku wystąpienia szkody całkowitej, przy ustalaniu okresu najmu, należy uwzględnić jako czas organizacyjny, który przy zachowaniu należytej staranności pozwala na zakup pojazdu w wymiarze 7 dni – czyli do 15.04.2022 r.

Wobec powyższego Sąd uznał, że należne powódce odszkodowanie z tytułu najmu pojazdu zastępczego powinno wynosić 3394,80 zł (46 dni [od 01.03. do 15.04.2022 r.] x 60 zł + 23% VAT). Od tej kwoty należało odjąć odszkodowanie już wypłacone, tj. 1033,20 zł, co oznacza, iż na rzecz powódki podlega zasądzeniu kwota 2361,60 zł.

Odnośnie zasadnego okresu parkowania pojazdu za jaki należy przyznać powódce odszkodowanie, Sąd uznał, iż winno one być obliczone do dnia wydania przez pozwaną decyzji o sposobie likwidacji szkody – o rozliczeniu szkody jako tzw. całkowitej tj. decyzji z 8.03.2022 r., z uwzględnieniem dodatkowego okresu 7 dni na zagospodarowanie pozostałości uszkodzonego pojazdu, a więc do 15.03.2022 r. Podkreślić należy, iż dokonując ustaleń w tym przedmiocie Sąd podzielił pogląd wyrażony w ww. uchwale Sądu Najwyższego z 22 listopada 2013 roku, III CZP 76/13, który wprawdzie dotyczy kwestii najmu pojazdu zastępczego, nie mniej jednak wnioski płynące z orzeczenia analogicznie należało zastosować do roszczenia w przedmiocie zwrotu kosztów parkowania uszkodzonego pojazdu. Z orzeczenia tego wynika, że uzasadniony okres najmu pojazdu zastępczego jest ustalany indywidualnie w każdej sprawie, a istotne znaczenie dla ustalenia czasu niezbędnego na nabycie nowego pojazdu ma przede wszystkim zawiadomienie o sposobie likwidacji szkody – o rozliczeniu szkody jako tzw. całkowitej.

Bezspornie w niniejszej sprawie informacja o zakwalifikowaniu szkody jako całkowitej nastąpiła na podstawie decyzji z 8.03.2022 r. W konsekwencji niewątpliwie już od tego dnia poszkodowany miał możliwość podjęcia decyzji w przedmiocie sposobu zagospodarowania uszkodzonego pojazdu, w szczególności co do jego sprzedaży, w taki sposób, by ograniczyć okres przechowywania pojazdu na parkingu. Zdaniem Sądu, dalsze przechowywanie pojazdu na parkingu stanowiło naruszenie obowiązku minimalizacji szkody.

Nadto, zgodnie z ugruntowanym poglądem doktryny i orzecznictwa, przy ustalaniu uzasadnionego okresu parkowania uszkodzonego pojazdu – w przypadku wystąpienia tzw. szkody całkowitej – zasadnym jest uwzględnienie czasu, który przy zachowaniu należytej staranności pozwala na zagospodarowanie pozostałości pojazdu (w praktyce orzeczniczej przyjmuje się, iż taki dodatkowy okres obejmuje od 7 do 14 dni od chwili wypłaty odszkodowania ). W realiach niniejszej sprawy Sąd uznał, że okres 7 dni jest wystarczającym czasem na podjęcie niezbędnych czynności organizacyjnych. Tym samym, w świetle powyższego Sąd uznał, że ww. okres jest jak najbardziej adekwatny w okolicznościach niniejszej sprawy.

Powódka nie wykazała podstaw parkowania pojazdu przez okres kolejnych dni. W ocenie Sądu, brak jest jakiegokolwiek uzasadnienia dla przechowywania uszkodzonego pojazdu na parkingu aż do 6.04.2022r., skoro powódka (działająca za poszkodowanego) już 8.03.2022 r. otrzymała informację o sposobie zakwalifikowania szkody. Stąd, zdaniem Sądu, trudno móc uznać, jakoby podstawą dla podjęcia decyzji co do zagospodarowania uszkodzonego pojazdu winna być wypłata odszkodowania w całości, co zdawała się sugerować powódka w dalszych pismach procesowych.

Wobec powyższego Sąd uznał, że przechowywanie uszkodzonego pojazdu na parkingu 15.03.2022 r. w istocie stanowiło naruszenie obowiązku wierzyciela zapobiegania szkodzie i zmniejszania jej rozmiarów (art. 354 § 2 k.c., art. 362 i 826 § 1 k.c.).

Wobec powyższego Sąd stwierdził, że należne powódce odszkodowanie z tytułu parkowania pojazdu powinno wynosić 590,40 zł (15 dni [od 1.03. do 15.03.2022 r.] x 32 zł + 23% VAT). Od tej kwoty należało odjąć odszkodowanie już wypłacone, tj. 551,04 zł, co oznacza, iż na rzecz powódki podlega zasądzeniu 39,36 zł.

Reasumując powyższe rozważania, Sąd, na podstawie powołanych przepisów zasądził od pozwanej na rzecz powódki łącznie 2400,96 zł ( 39,36 zł + 2361,60 zł) (punkt I wyroku).

W pozostałej części roszczenie powódki należało oddalić jako bezzasadne (punkt II wyroku).

O odsetkach od zasądzonej kwoty orzeczono na podstawie art. 481 § 1 k.c. oraz art. 14 ust. 1 u.u.o. Dzień, od którego powinny być naliczone odsetki, Sąd ustalił mając na względzie fakt, że ubezpieczyciel zobowiązany był usunąć szkodę w terminie 30 dni od dnia jej zgłoszenia. Powódka nie wykazała, kiedy zgłosiła ubezpieczycielowi żądanie zwrotu należnego odszkodowania z tytułu poniesionych kosztów najmu pojazdu zastępczego oraz z tytułu kosztów parkowania pojazdu. Strona pozwana nie podnosiła jednak, aby żądanie strony powodowej w zakresie zasądzenia należnych odsetek licząc od 25.05.2022 r. tj. po dniu wydania decyzji o przyznaniu odszkodowania z ww. tytułów przez ubezpieczyciela było nieuzasadnione. Stąd też przyjąć należało, że we wskazanym przez powódkę dniu, pozwana niewątpliwie pozostawała już w zwłoce ze spełnieniem świadczenia. Dlatego żądanie powódki o zasądzenie odsetek od 25.05.2022 r. do dnia zapłaty, Sąd uznał za uzasadnione. Stosownie do treści art. 481 § 2 k.c. zasądzono odsetki za opóźnienie w ustawowej wysokości.

KOSZTY PROCESU:

O kosztach postępowania Sąd orzekł na podstawie art. 100 zd. 1 k.p.c. i art. 98 § 1, § 1 ¹ i § 3 k.p.c. w zw. z art. 99 k.p.c. w pkt III wyroku.

Powódka przegrała niniejszą sprawę w 40 % swojego żądania, zaś pozwana w 60 %. Na koszty po stronie powódki złożyła się: opłata od pozwu 200 zł, wynagrodzenie pełnomocnika w wysokości 900 zł ustalone na podstawie § 2 pkt 3 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych (t.j. Dz. U. z 2018 r. poz. 265) oraz 17 zł tytułem opłaty skarbowej uiszczonej od udzielonego pełnomocnictwa – razem 1117 zł. Natomiast na koszty po stronie pozwanej złożyło się wynagrodzenie pełnomocnika w wysokości 900 zł ustalone na podstawie § 2 pkt 3 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych i 17 zł tytułem opłaty skarbowej uiszczonej od udzielonego pełnomocnictwa – razem 917 zł. Powódka wina zwrócić pozwanej 40 % poniesionych przez nią kosztów procesu tj. 366,80 zł (917 zł x 40 %), a pozwana winna zwrócić powódce 60 % poniesionych przez nią kosztów tj. 670,20 zł (1117 zł x 60 %). Skoro obie strony są zobowiązane do pokrycia kosztów poprzez ich zwrot swojemu przeciwnikowi procesowemu, to należało zastosować regułę kompensacji, polegającą na tym, że zasądzeniu podlega jedynie różnica tych kwot na rzecz tej strony, która uprawniona jest do większej sumy. A więc, skoro pozwana winna zwrócić powódce 670,20 zł, a powódka winna zwrócić pozwanej 366,80 zł, to na rzecz powódki podlegała zasądzeniu jedynie różnica tych kwot, tj. 303,40 zł tytułem zwrotu kosztów procesu. Od kosztów procesu powodowi należą się również odsetki ustawowe za opóźnienie liczone od daty uprawomocnienia się wyroku.

Asesor sądowy M. P.